________________
-
प्रमेयचन्द्रिका टीका श.७ उ.२ सू.२ प्रत्यायख्यानस्वरूपनिरूपणम् ३७५ उक्तञ्च- "पज्जोसवाणए तवं, जो खलु न करेइ कारणज्जाए।
गुरुवेयावच्चे णं तवस्सि गेलनयाए वा ॥१॥ सो दाइ तवोकम्मं, पडिवज्जइ तं अइच्छिए काले ।
एयं पच्चक्खाणं अइक्वंतं होइ नायव्यं ॥२॥" छाया- पर्युषणायां (यः खलु) तपो न करोति कारणजाते ।
गुरुवैयावृत्येन तपस्विनो ग्नानतया वा ॥१॥ स तदा तपःकर्म पतिपद्यते तदतीते काले । एतत्पत्याख्यानमतिक्रान्तं भवति ज्ञातव्यम् ॥२॥ इति द्वितीयो भेदः।
एकं तपः यस्मिन्नेव दिवसे पूर्ण भवति, तस्मिन्नेव दिवसे द्वितीयतपश्चरणम् इति रीत्या प्रत्याख्यानस्याद्यन्तकोटयोर्मेलनं कोटिसहितं तप उच्यते । अथवा-यादृशमेव तपः प्रथमदिने आदौ क्रियते तादृशमेव तपः अन्तिमे दिवसेऽपि क्रियते मध्ये तु नानाप्रकारकं तपः क्रियते तदा कोटिसहितं कथ्यते। उक्तश्च- “पठवणओ उ दिवसो, पञ्चक्खाणम्स निट्ठवणओ य ।
जहियं समिति दुन्नि उ, तं भन्नइ कोडिसहियं तु" ॥१॥ छाया- प्रस्थापनकस्तु दिवसः, प्रत्याख्यानस्य निष्ठापनकश्च (दिवसे)। द्वावपि यत्र समितस्तद् भण्यते कोटि सहितं तु॥१॥
इति तृतीयो भेदः ॥३॥ एवं नियमितदिवसे ग्लानत्वाधन्तरायसद्भावेऽपि पूर्वनिर्णीतं यत् आदि और अन्त की कोटि का मिलान हो जाने के कारण ऐसा तप कोटि सहित तप कहा गया है अथवा- प्रथम दिन जो तप सब से पहिले किया गया है ऐसा ही तप अन्तिम दिवस में भी करना बीच में नानाप्रकार के और भी तप करते रहना सो ऐसा तप कोटिसहित तप कहलाता है। कहा भी है-“पट्टवणओ उ दिवसो" इत्यादि
जो तप नियमित दिन में करने के लिये निर्णीत किया जा चुका हो वह तप उस दिन चाहे ग्लानादि अवस्थारूप अन्तराय भले ही આદિ અને અન્તની કેટિનું મિલન થઈ જાય છે, તે કારણે એવા તપને “કટિસહિત તય કહે છે. અથવા પહેલે દિવસે જે તપ સૌથી પહેલાં કર્યું હોય એવું જ તપ છેલે દિવસે પણ કરવું–વચગાળાના સમયમાં બીજા વિવિધ તપ કર્યો કરવાં, તે તે પ્રકારના તપને 'सिडित त५' ४ छे. यु ५४ छ -'पटवणओ उदिवसो' या
જે તપ અમુક ચોક્કસ દિવસે કરવાનો નિર્ણય કર્યો હોય. પણ એ જ દિવસે બીમારી આદિ કે અન્તરાય આવી પડે, તે પણ એ દિવસે જ તે તપ કરવામાં આવે
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૫
