________________
समयार्थबोधिनी टीका द्वि. श्रु. अ. २ क्रियास्थाननिरूपणम्
३०९
स्याssवहितकालवर्त्ति साधनमुत्पादयन्ति ते महानुभावाः, 'समुप्पाडित्ता' समु त्याच केवलज्ञानम् 'तओ पच्छा' तत्पश्चात् केवलज्ञानोत्पस्यनन्तरम्, तदेवाल
'सिज्यंति' सिध्यन्ति - सिद्धिमाप्नुवन्ति, सिद्धिर्मोक्षः - साध्यते - समुत्पात्यते केवलज्ञानेन या सा सिद्धिः, अशेषकर्मक्ष पनिरतिशयानन्दात्मिका, तथा बुज्यंति' बुध्यन्ते - चतुर्दशलोकस्वरूपं सामान्यविशेषात्मकं पदार्थजातं सम्यक् पश्यन्ति, 'मुच्चति' मुञ्चन्ति - संसाराद् विमुक्ता भवन्ति, - संसार' परित्यजन्तीत्यर्थः ' परिशिव्त्रायति' परिनिर्वान्ति-उपशान्ता भवन्तीत्यर्थः, 'समदुक्खाणं अंत करेंति' सर्वदुःखाणामन्तं कुन्ति - सर्वदुः खेभ्यो विमुक्ता भवन्तीत्यर्थः । ' एगच्चाए पुण एगे भयंतारी' एकाचवा पुनरेके भयत्रातारो भान्ति-केवन महात्मानः पुनरेकस्मिन्नेव भवे मुक्ति प्राप्नुवन्ति, 'अवरे पुण पुत्रकम्माव सेसेणं' अपरे पुनः पूर्वभवोपार्जितकर्माविशेषेण 'कालमासे कालं किच्चा' कालवा से - कालावसरे कालं कृत्वा - मरणं प्राप्य 'अन्नयरेसु' अन्यतरेषु 'देवलोएस' देवलेोकेषु 'देवत्ताए' देवत्वाय 'उववत्तारो भवंति' उपपत्तारो भवन्ति, देवत्वमाप्तये देवलोकं गच्छन्ति
सिद्धि से समस्त कर्मों का क्षय हो जाता है। वे निरतिशयज्ञान और आनन्दमय होते हैं । वे महापुरुष बुद्ध अर्थात् सम्पूर्ण लोक तथा अलोक को तथा समस्त सामान्य विशेषात्मक पदार्थों को स्पष्ट रूप में जानतेदेखते हैं। जन्म-मरण से सर्वथा और सर्वदा के लिए मुक्त हो जाते हैं । परिनिर्वाण अर्थात् परमशान्ति प्राप्त कर लेते हैं और समस्त दुःखों का अन्त करते हैं ।
1
कोई-कोई भाग्यवान् पुरुष ऐसे होते हैं जो एक ही भव में मुक्ति प्राप्त कर लेते हैं । कोई-कोई पूर्व भवों में उपार्जित कर्मों के शेष रह
પછી સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરે છે. તે સિદ્ધિથી સઘળા કર્મોના ક્ષય થઈ જાય છે. તે નિરતિશય-અત્યંત જ્ઞાન અને આનંદમય હૈય છે. તે મહાપુરૂષ બુદ્ધ અર્થાત્ સપૂર્ણ લેક તથા આલાકને તથા સઘળા સામાન્ય અને વિશેષાત્મક પદાનિ સ્પષ્ટ રૂપથી જાણે-દેખે છે. જન્મ-મરણથી સર્વથા અને સદા માટે મુક્ત થઈ જાય છે. પરિનિર્વાણુ અર્થાત્ પરમશાન્તિ પ્રાપ્ત કરી લે છે. અને સઘળા દુઃખોના અંત કરી લે છે,
કાઈ કોઈ ભાગ્યશાળી પુરૂષ એવા હાય છે કે—જેએ એક જ ભવમાં મુક્તિ પ્રાપ્ત કરી લે છે. કાઈ કાઈ પૂર્વભવામાં ઉપાર્જન કરેલા કર્મો શેષ રહી જવાથી યથા સમય મૃત્યુને પ્રાપ્ત કરીને કાઈ એક દેવ લેાકમાં દેવની
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્ર : ૪
