________________
समयार्थबोधिनी टीका हि.श्रु. अ. २ क्रियास्थाननिरूपणम् १९१ ___टीका-अष्टमं क्रियास्थानं निरूपित, सम्पति-नवमं क्रियास्थानमाह,'अहवरे' इत्यादि। 'अहावरे' अथाऽपरम् ‘णवमे' नवपम् 'किरियट्ठाणे' क्रियास्थानम् 'माणवत्तिए' मानपत्ययिकम् 'त्ति आहिज्जाइ' इत्याख्यायते । से जहा णामए' तद्यथानाम 'केइपुरिसे' कश्चित्पुरुषः 'जाइमएण वा जातिमदेन वा 'कुलमएण वा' कुलमदेन वा, जाति:-क्षत्रियादिः, कुलमिक्षाकादिकम्, तन्मदेनाऽभिमानेन-अहं विशिष्टजातिकुलसम्पन्नः, मदन्ये च इमे हीनजातिकुलवन्त:इत्यायभिमानं सन्धत्ते । 'बलमएम वा बलमदेन वा-चलं सामर्थ्य शक्तिविशेषः तच्च शरीरवाङ्मनःसम्बन्धि, तदाश्रित्य गर्व करोति । 'रूपमएम वा रूपमदेन वा-अहं रूपवान अन्यस्तु न तथेत्यादिरूपपसंशनेन अभिमानं विमति । 'तवो मएण वा' तपोमदेन-तपसो मदस्तपो मदस्तेन । 'सुयमरण वा' श्रुतमदेन वा श्रूयते इति श्रुतम्-शाखम्-तन्म देन, 'लाभमरण वा' लाभमदेन वा-'इस्स.
(९) मानप्रत्ययिक क्रियास्थान 'अहावरे वमे किरियट्ठाणे' इत्यादि।
टीकार्थ-आठवें क्रियास्थान के निरूपण के अनन्तर अब नौवां क्रियास्थान कहते हैं-नौवां क्रियास्थान मान प्रत्ययिक कहलाता है। उसका स्वरूप इस प्रकार है-कोई पुरुष जातिमद या कुल मद से अर्थात् मैं ऐसी ऊंची क्षत्रियादि जाति का हूं ऐसा अभिमान करना यह जातिमद है मैं इक्ष्वाकु आदि विशिष्ट कुल में जन्मा हू, मेरे सिवाय दूसरे हीन जाति या हीन कुल के हैं, इस प्रकार का अभिमान करता है वह कुलमद है बल मद करता है अर्थात् शरीर वचन या मन सम्वन्धी सामय का गर्व करता है मैं सुन्दर हूं-दूसरे नहीं, इस प्रकार रूप का अभिमान करता है, तप का मद करता है श्रुत का मद करता है लाभ का मद करता है, ऐश्वर्य का
(6) भानप्रत्याय लियास्थान 'अहावरे गवमे किरियठ्ठाणे' त्याह
ટીકાથ–આઠમા ક્રિયારથાનનું નિરૂપણ કરીને હવે નવમું ફિયાસ્થાન માન પ્રત્યયિક કહેવાય છે. તેનું સ્વરૂપ આ પ્રમાણે છે-કેઈ પુરૂષ જાતિમદ અથવા કુળ મદથી અર્થાત્ હું આવી ઉંચી ક્ષત્રીય વિગેરે જાતિનો છું. હું દફવાકુ વિગેરે વિશેષ પ્રકારના કુળમાં જન્મ્યો છું. મારા વિના બીજા હીનનીચી જાત અને નીચા કુળના છે, આવા પ્રકારનું અભિમાન કરે છે, તે કુલમદ કહેવાય છે. તથા શરીર વચન અથવા મન સંબંધી સામર્થ્યને ગર્વ अरे छ, त म भ उपाय छे. हु सु२ छु. मी तेवा सुंदर नथी, આ પ્રમાણે રૂપનું અભિમાન કરે છે, તે રૂપમદ છે, તપનું અભિમાન
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્રઃ ૪
