________________
५७८
सूत्रकृताङ्गसूत्रे 'ठियप्पा' स्थितात्मा स्थितः-स्थिरीभूतः संयमे आत्मा यस्य स तथा संयमपालनेऽपि सिंहसदृशसोत्साहभाववानित्यर्थः, एतादृशः सन् 'संखाए' संखयाय ज्ञात्वा संसारासारतां, बोधे दुलभतां संसारोत्तरणसामग्रीमूतकर्ममृन्यादिप्राप्तिदौलभ्यम् , उद्गमोत्पादनाचाहारदोषान् वा विज्ञाय 'परदत्तभोई परदत्तमोजी परैः-गृहस्थैः आत्मार्थ निर्वतितं, तैरेव तस्मादुद्धृत्य दत्तं तद् भोक्तुं शीलं यस्य स तथा, परदत्तभोजी न तु स्वयं पक्त्वा भुङ्क्ते इति भावः, एतादृश गुणगणविशिष्टो भवेत् , पूर्वोक्तगुणसंपन्न एवं भिक्षुशब्देन कथयितु योग्यो भवेदिति भावः॥५॥ भिक्षु निरूप्य निग्रन्थपदव्याख्यामाह
मूलम्-एत्थ वि णिग्गंथे एगे एगविऊ बुद्धे संच्छिन्नसोए सुसंजए सुसमिए सुसामाइए आयवायपत्ते विऊ दुहओ वि सोय पलिच्छिन्ने णो पूयासकारलाभट्टी धम्मट्टी धम्मविऊ णियागपडिवन्ने समियं चरे दंते दविए वोसट्रकाए निग्गंथेत्ति वच्चे, से एवमेव जाणह जमहं भयंतारो, तिबेमि ॥सू०६॥ सोलसमं गाहज्झयणं समत्तं ॥ समत्तो पढमो सुयक्खंधो॥
छाया--अत्रापि निम्रन्थः एकः एकवित् बुद्धः संछिन्नस्रोताः सुसंयतः सुसमितः सुसामायिकः आत्मवादमाप्तो विद्वान् द्विधापि स्रोतः परिच्छिन्नो नो कर्म भूमि आदि की प्राप्ति रूप सामग्री की दुर्लभता को जान कर अथवा आहार के उद्गम उत्पादना आदि दोषों को जान कर परदत्त भोजी हो अर्थात् गृहस्थों ने अपने स्वयं के लिए भोजन बनाया हो और उसमें से निकाल कर दिया हो, उसी को खाने वाला हो-स्वयं पका कर न खावे । इस प्रकार जो पूर्वोक्त गुणों के साथ इन सब गुणों से युक्त हो वही मुनि 'भिक्षु' शब्द से कहा जाता है ॥५॥ ભૂમિ વિગેરેની પ્રાપ્તિરૂપ સામગ્રીના દુર્લભ પણાને જાણીને અથવા આહારના ઉદ્ગમ ઉત્પાદન વિગેરે દેને જાણીને પરદત્ત-બીજાએ આપેલ આહારને લેનારા હોય. અર્થાત્ ગૃહએ પોતાના માટે જે આહાર બનાવેલ હોય અને તેમાંથી કહાડીને આપેલ હોય તેને જ આહાર કરવાવાળા હોય, અર્થાત્ વયં રાંધીને ન ખાય, આ પ્રકારના જે પૂર્વોક્ત ગુણેથી યુક્ત હોય એજ મુનિ “ભિક્ષુશબ્દથી યુક્ત કહેવાય છે. આપા
श्री सूत्रकृतांग सूत्र : 3
