Page Text
________________
मर्मप्रकाशिका टीका श्रुतस्कंध २ उ. २ सू० ६ चतुर्थ भाषाजातमध्ययननिरूपणम् ६५१ जाण उवस्सयनोग्गाति वा शयनयान-उपाश्रययोग्याः इमे वृक्षाः, तत्र शयनं खट्वापर्यङ्कादिकम्, यानम्-शकटादिकम्, उपाश्रयः साधुयोग्यावासः इत्येवं न वदेदित्याह-'एयप्पगारं भासं सावजं जाव नो भासिज्जा' एतत्प्रकाराम्-प्रासादयोग्यवृक्षादिशब्दरूपां भाषां सावद्याम् सगर्वाम् यावत् सक्रियाम् कटुकाम् कर्कशाम् निष्ठुराम् प्राण्युपतापिनी भूतोपघातिनीम् अभिकाङ्ख्य-मनसा पर्यालोच्य विचार्य नो भाषेत, अथ साधूनां वृक्षविषये भाषणयोग्यां भाषामधिकृत्याह-'से भिक्खू वा भिक्खुणी वा' स भिक्षुर्वा भिक्षुकी वा तहेव गंतुमुज्जाणाई वृक्ष 'सयणजाणउवस्सयजोग्गाइ वा' शयन-चारपाइ-पर्यङ्क वगैरह और यान शकट गाडी वगैरह तथा उपाश्रय-साधुओं के योग्य आवास बनाने के योग्य हैं ऐसा बोलना नहीं चाहिये क्योंकि इस प्रकार के 'प्रासाद वगैरह बनाने के योग्य ये वृक्ष हैं, ऐसे 'एयप्पगारं भासं सावज्जं जाव'-पूर्वोक्त शब्द मावध सगहर्य सनिन्द्य माने जाते हैं एवं उपर्युक्त शब्द अनर्थ दण्ड प्रवृत्तिजनकरूप सक्रिय माने जाते हैं एवं ऐसी भाषा कटु कर्कश परुष कठोर निष्ठुर प्राणियों का उपघात जनक तथा भूतोंका उपघात कारक मानी जाती है इसलिये इस प्रकारके शब्दों को-'नो भासिज्जा'-मनसे विचार कर नहीं बोलना चाहिये क्योंकि इस प्रकार की भाषाओं का प्रयोग करने से साधु और साध्वी को संयम की विराधना होगी इसलिये इस प्रकार की भाषाओं का वृक्षादि के विषय में साधु और साध्वी को नहीं प्रयोग करना चाहिये क्योंकि संयमनियम वतादिका पालन करना ही परम कर्तव्य है। ___ अब साधु और साध्वी को वृक्षादि के विषय में बोलने योग्य भाषा જા' લાકડી તથા ગાડાના મધ્યભાગવત ઉધ સનીનું કાષ્ઠ પાત્ર વિશેષ અને પાટલા વિગેરે मासन मनाव। योय छे. अथवा 'सयणजाणवस्सयजोग्गाइ वा' या वृक्ष मारमा है ५६ विगेरे अथवा भाडा माडी विगेरे तथा पाश्रय मनाव। योग्य छे. 'एयप्पगारं भासं सावज्ज जाव' 141 प्रारी से है 'प्रासा विगेरे मनाया योग्य मा माछ.' એવા પૂર્વોક્ત શબ્દવાળી ભાષા સાવદ્ય સગહર્ય સનિંદ્ય માનવામાં આવે છે. અને ઉપરોક્ત શબ્દ અનર્થ દંડ પ્રવૃત્તિજનક રૂપે સક્રિય માનવામાં આવે છે. અને આવી ભાષા કટુ, કર્કશ, પરૂષ, કઠેર, નિષ્ઠુર પ્રાણિયેના ઉપઘાતજનક તથા ભૂતને આઘાતજનક માનવામાં मा छ. तथा मापा ४२॥ Avaiजी ला 'नो भासिज्जा' भनथा पियार अशन બેલવી નહી, કેમ કે આવા પ્રકારની ભાષાને પ્રગ કરવાથી સાધુ અને સાધ્વીને સંયમની વિરાધના થશે. તેથી વૃક્ષાદિના સંબંધમાં આવા પ્રકારની ભાષાને પ્રયોગ કરે નહીં કેમ કે સંયમ નિયમ ગ્રતાદિનું પાલન કરવું એજ સાધુઓનું પરમ કર્તવ્ય છે.
હવે સાધુ અને સાર્વીએ વૃક્ષાદિના સંબંધમાં બેલવા ગ્ય ભાષાને ઉદ્દેશીને સૂત્ર२ 3रे छ.-'से भिक्ख वा भिक्खुणो वा' ते पूरित सयमशीद साधु भने साथी
श्री सागसूत्र :४
| SR No. | 006304 |
| Book Title | Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 04 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 1199 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_acharang |
| File Size | 83 MB |