________________
१२८
आचारागसूत्रे सन्तः कुप्यन्ति-क्रुध्यन्ति, अत्र मुनिवाचकशब्दं विहाय मानवशब्देन कथनमेकाकिविहारिणो निन्दास्पदत्वसूचनार्थम् ; भाषन्ते चाहमनेन कथमपमानितः इत्यादि। ____ यद्वैवं कथयन्ति-किं परेऽप्यनुचिताचारचारिणो न सन्ति यदस्मानेवाधिक्षिपन्ति भवन्त इत्यादि ब्रुवन्तः संतप्यन्ते । अथवा-वचसाऽप्युक्ता एते व्यर्थजीविनः कुशिम्भरा भवन्ति-इत्यादिवाक्यैरभिहिताः कुप्यन्ति, अपि-शब्दो भिन्नक्रमस्तेन कुप्यन्तीत्यनेनान्वयस्ततः अभिशपन्ति वा । कथं पुनरिमे नरकनिगोदादिपातजनमें मुनि शब्दका प्रयोग न कर सामान्य मानव शब्दका प्रयोग किया है उससे यह सूचित होता है कि एकाकी विहार करनेवाला साधु निन्दा का पात्र है। एकाकी विहार करनेवाले साधुको जब कोई गृहस्थजन समझाता है तो उससे अपना अपमान समझते हैं और कहते हैं कि मैं इससे क्यों अपमानित किया जाता हूं, इस बातको विचार कर वे उस समझानेवाले पर कुपित हो उठते हैं । अथवा अपने को समझानेवाले गृहस्थजनसे वे यह कह दिया करते हैं कि इस प्रकार के अनुचित आचारका आचरण करनेवाले क्या और दूसरे नहीं हैं जो आप हमारा ही तिरस्कार कर रहे हैं, हमें ही समझा रहे हैं, इस प्रकार से भी वे संतप्त हो उठते हैं। अथवा इनका जीवन ही व्यर्थ है ये तो अपने उदर निर्वाह के लिये ही साधु हुए हैं" इस प्रकार के वचनमात्रसे कहे जाने पर भी ये उन पर क्रोधित हो उठते हैं। “अपि" शब्द भिन्नक्रमवाला है “कुप्यन्ति " इस क्रियाके साथ उसका संबंध होने से कुप्यन्ति अपि" क्रोध भी करते हैं और “ अभिशपन्ति" शाप भी देते સામાન્ય માનવશબ્દ પ્રયોગ કરેલ છે એથી એ સૂચિત થાય છે કે એકાકી વિહાર કરવાવાળા સાધુ નિંદાને પાત્ર છે. એકાકી વિહાર કરવાવાળા સાધુને જે કંઈ ગૃહસ્થજન સમજાવે છે તે તેનાથી તે પિતાનું અપમાન સમજે છે અને કહે છે કે આ શા માટે મારે અપમાન કરે છે. આ વાતનો વિચાર કરીને તે સમજાવવાવાળા ઉપર કેધિત બને છે, અથવા તેને સમજાવનાર ગૃહસ્થજનને તે એવું સંભલાવે છે કે આવા પ્રકારના અનુચિત આચારનું આચરણ કરવાવાળા શું કોઈ બીજા નથી? જે આપ અમારે જ તિરસ્કાર કરતા રહો છો. અમને જ સમજાવો છે. આ પ્રકારથી પણ તે સંતપ્ત બને છે. અથવા “એમનું જીવન વ્યર્થ છે, એ તે પિતાના ઉદર નિર્વાહ માટે જ સાધુ થયેલ છે- આ પ્રકારના વચન માત્ર
डत ते धित मनी नय छे. 'अपि' २४ मिन्नभवाणी छे. " कुप्यन्ति" २॥ यानी साथ तेनी संजय डोपाथी “कुप्यन्ति अपि" आध ५Y ४२ छ भने “ अभिशपन्ति” श्री५ ५५ हे छे. न२४निगोहाहि गतियोमा
श्री. मायाग सूत्र : 3
