________________
आगम
(०५)
प्रत
सूत्रांक
[१९]
दीप
अनुक्रम [२४]
श्रीभगवतीसूत्रम्
“भगवती”- अंगसूत्र- ५ ( मूलं + वृत्तिः) भाग-१
शतक [१], वर्ग [-], अंतर् शतक [-], उद्देशक [१], मूलं [१९] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र [०५], अंगसूत्र -[०५] "भगवती" मूलं एवं दानशेखरसूरि-रचिता वृत्तिः
JEDOCHODOLG
यप्रतिपत्तेः किमेतग्रहणेनेति, अत्रोच्यते, असंवृतोऽत्यन्तदुःखितो भवितेतिप्रतिपादनेन भयजननादसंवृत्वपरिहारार्थमिदमित्यदुष्टमिति, 'अणाइयं'ति अविद्यमानादिकं, अज्ञातिकं वा अविद्यमानस्वजनं, ऋणं वाऽतीतं, ऋणजनितदुःस्थता (तिक्रान्तदुःस्थता) निमित्ततयेति ऋणातीतं, 'अणवयग्गं'ति अवयम्गंति देशीवचनोऽन्तवाचकस्तन्निषेधात् अणवयग्गं, अनन्तमित्यर्थः, 'दीहमद्ध' ति दीर्घाद्धं दीर्घकालं दीर्घाध्वं वा दीर्घमार्ग 'चाउरंत' ति चतुरंतं देवादिगतिभेदात् पूर्वादिदिग्भेदाच्च चतुर्विभागं, 'अणुपरित्ति' पुनः पुनर्भ्राम्यति, 'संबुडे णं' ति संवृतः साधुः प्रमत्ताश्रमत्तादिः, स चरमशरीरोऽचरमशरीरथ स्यात्, तत्र यः चरमशरीरस्तमाश्रित्येदं सूत्रं- 'संबुडे णं' ति, अनगारः संवृतत्वात् सिध्यति इत्युक्तं यस्तु तदन्यः स विशिष्टगुणविकुलः सन् किं देवः स्यान्नवेति प्रश्नयन्नाह - जीवे ण मिति (सू० २० )
व्यक्तं, नवरं असंयतः - असाधुः संयमरहितो वा 'अविरए'त्ति प्राणातिपातादिविरतिरहितः, विशेषात्तपसि योऽनायुक्तः स्यात् सोऽप्यविरतश्च, 'अपडिहए'त्ति अतीतापेक्षया अप्रतिहतं न निषिद्धं अनागतापेक्षया न प्रत्याख्यातं पापकर्म-प्राणातिपातादि येन | सः अप्रतिहतप्रत्याख्यातपापकर्मा, 'इओ' त्ति इतो- मनुष्यभवाच्युत्वा मृतः 'पेच' त्ति प्रेत्य-जन्मान्तरे देवः स्यात् १, 'जे इमे' त्ति ये इमे प्रत्यक्षाः पञ्चेन्द्रियतिर्यञ्चो मनुष्या वा 'गामागर'ति तत्र ग्रामो — जनपदप्रायजनाश्रितः, आकरो- लोहाद्युत्पत्तिस्थानं, नकरंकररहितं, निगमो - वणिग्जनप्रधानं स्थानं, राजधानी-यत्र राजा खयं वसति, खेटं-धूलीप्राकारं, कर्बर्ट-कुनगरं, मडवं सर्वतो दूर| वर्तिसंनिवेशान्तरं द्रोणमुखं जलस्थलपथोपेतं, पत्तनं विविधदेशागतवस्तुस्थानं, तच्च द्विधा - जलपत्तनं स्थलपत्तनं च, आश्रमः -तापसादिस्थानं, सन्निवेशो-घोषादिः, 'अकामतव्हाए'त्ति अकामानां निर्जराद्यनभिलाषिणां सतां तृष्णा-तृद् अकामतृष्णा तया, एव
~32~
१ शतके
११ उद्देशः
॥१२॥
