________________
૨ બાર ઉપાંગસૂત્રો : દ્વાદશાંગીમાં વર્ણવેલ અનેક વિષયોમાંથી અમુક અમુક વિષય ઉપર વિશેષ વિવેચન કરનારાં શાસ્ત્રો તે ઉપાંગ કર છે. તે આ પ્રમાણે:- આપ-પાતક ૨ રાજપ્રશ્નીય, ૩ જીવાજીવાભિગમ, ૪ પ્રજ્ઞાપના, ૫ સૂર્યપ્રજ્ઞપ્તિ, ૬ જંબૂઢીપપ્રજ્ઞપ્તિ, ૭ ચંદ્રપ્રજ્ઞપ્તિ, ૮ નિરયાવલિકા, ૯ કલ્પાવતંસિકા, ૧૦ પુષ્ટિકા, ૧૧ પુષ્પચૂલિકા અને ૧૨ વૃષ્ણિદશા.
આ બાર ઉપાંગોમાં અનુક્રમે ૧ દેવોની જુદી જુદી યોનિઓમાં ક્યા ક્યા જીવો ઉપજે ? તેની માહિતી, ૨ પ્રદેશી રાજા અને કેશી ગણધરનો સંવાદ તથા સૂર્યાભદેવે ભગવાનની આગળ કરેલ બત્રીસ નાટકોની માહિતી, ૩ જીવ અજીવનું સ્વરૂપ, ૪ જીવ અને પુદ્ગલ સંબંધી નાની-મોટી અનેક હકીકતો, ૭ ચંદ્રસંબંધી વર્ણન, ૮ ચેડા મહારાજા અને કોણિક મહારાજાના યુદ્ધમાં શ્રેણિક મહારાજાના કાલ મહાકાલ વગેરે દશ ભાઇઓના પદ્મ-મહાપદ્મ વગેરે દસ પુત્રો સંયમની આરાધના કરી દશમા દેવલોકે ગયા તેનું વર્ણન, ૧૦ વર્તમાનકાલે વિદ્યમાન સૂર્યચન્દ્ર-શુક્ર વગેરેના પૂર્વભવો તથા બહુપુત્રિકાદેવીની કથા વગેરે, ૧૧ જુદી જુદી દશ દેવીઓના પૂર્વભવોનું વર્ણન અને ૧૨ કૃષ્ણવાસુદેવના મોટાભાઇ બળદેવના નિષધ વગેરે બાર પુત્રોના સંયમની આરાધનાને સમજાવનાર જીવનચરિત્રો આદિ વર્ણન આપવામાં આવેલ છે.
૩ છ છેદસૂત્રો : સંયમમાર્ગે પ્રયાણ કરતાં મુનિજીવનમાં થઇ જનાર દોષોની વિશુદ્ધિ માટે પ્રાયશ્ચિત આદિની વ્યવસ્થા દર્શાવનાર સૂત્રો તે છેદસૂત્ર કહેવાય. તે હાલ છ છે. ૧ નિશીથ, ૨ બૃહત્કાલ, ૩ વ્યવહાર, ૪ દશાશ્રુતસ્કંધ (હાલ જે પર્યુષણા
૩૩૬
