________________
उपादानकारणं, अपेक्षाकारणं, निमित्तकारणं, असाधारण कारणश्च । कुंभकारो धटं निर्मिमीते तत्र मृत्तिका उपादानकारणम्, दण्डचक्रादि निमित्तकारणं, चक्रभ्रमणमसाधारणकारणम्, आकाशाद्यपेक्षाकारणम् । અર્થ – કોઈપણ કાર્યમાં ચાર કારણો અપેક્ષિત છે. તેમાં ઉપાદાનકારણ, અપેક્ષા કારણ, નિમિત્તકારણ અને અસાધારણ કારણ. કુંભાર ઘડો બનાવે છે ત્યાં માટી ઉપાદાન કારણ છે, દંડ ચક્ર ચીવર વગેરે નિમિત્ત કારણ છે, ચક્રભ્રમણ (કુંભારના ચાકડાનું ભમવું) તે અસાધારણ કારણ છે, આકાશ કાળાદિ તે અપેક્ષા કારણ છે.
४७२. ननु जिनबिंब जिनचैत्य सुमेरुप्रभृतीनि यानि यानि लोके शाश्वतानि वस्तुनि तानि नित्यानि उतऽनित्यानि ? अत्राह जगत्यां ये ये शाश्वताः पदार्थास्ते आकारमात्रेण प्रमाणमात्रेण वा नित्यानि यतस्तेषाम् आकारे प्रमाणे वा कालांतरेऽपिनतारतम्यंस्यात् परं पुद्गल द्रव्यमाश्रित्त्याऽनित्यानि ।
અર્થ - શંકા-શું લોકમાં રહેલી શાશ્વતી જિન પ્રતિમા, જિન ચૈત્ય, મેરૂ પર્વત્ત વગેરે જે જે વસ્તુઓ રહેલી છે તે નિત્ય છે કે અનિત્ય ?
સમાધાન-જગતમાં જે જે શાશ્વતા પદાર્થો છે તે આકાર અથવા પરિમાણ માત્રથી નિત્ય જાણવા, કેમકે તેઓનો કાલાંતરે પણ કદી યે તેઓના આકારમાં કે પરિણામમાં જરાયે ફેરફાર થતો નથી. પરંતુ તે શાશ્વતી વસ્તુઓમાં રહેલા પુદ્ગલ પરમાણુઓને
(૨૮૨)
