Page Text
________________
૫. સમુદ્દેશાનુચાર્ય - ઉદ્દેશાચાર્યના અભાવે તે જ શ્રુતનો અર્થ ભણાવે, સૂત્રને સ્થિર કરવાનું કહે અને બીજાને ભણાવવાની અનુજ્ઞા આપનાર. ૬. આનાચાર્ય - ઉત્સર્ગ-અપવાદરૂપ અર્થને સમજાવનાર, ઉપકારી ગુરુ યોગ્ય સાધુને સ્થાપનાચાર્ય અને વિચારવાની અનુજ્ઞા આપે. (૨) ઠાણાંગ સૂત્રમાં આચાર્યની ૮ સંપત્તિ નીચે મુજબ વર્ણવી છે.
૧. આચારસંપત્તિ - મહાવ્રતાદિના આચારોને પાળવામાં દ્રઢ અપ્રમત્ત. ૨. શ્રુતસંપત્તિ - ષડદર્શનનાજ્ઞાતા, બહુશ્રુત, શબ્દોચ્ચારના પાલનમાં પ્રવિણ. ૩. શરીર સંપત્તિ - ૩૨ લક્ષણવંત, પ્રભાવક, સુશોભિત, સંઘયણ, તેજસ્વી, સ્વરૂપવાન.
૪. વચન સંપત્તિ - મધુરવચની, આદેયનામકર્મી, વચન શાસ્ત્રોક્ત. ૫. વયના (વાચના) સંપત્તિ – ઉદ્દેશ્ય, સમુદ્દેશ્ય, વાચનાગ્રાહય, પ્રિય, શ્રવણીય. ૬. મત્તિ સંપત્તિ - શ્રુતજ્ઞાન ચિંતનાત્મક, અવગ્રહાદિ ભેદથી યુક્ત બુદ્ધિ. ૭. સંગ્રહ (પરીક્ષા) સંપત્તિ - શિષ્યસંપદા, શ્રાવક સંપદામાં વાત્સલ્યાદિના કારણે પ્રભાવક, જ્ઞાની, શાસનપ્રત્યે બહુમાન રાખનારા.
૮. પ્રયોગસંપત્તિ - આત્મપરીક્ષા, ક્ષેત્ર પરીક્ષા, પુરુષપરીક્ષા, વસ્તુ પરીક્ષામાં ચતુર.
(૩) ઠાણાંગ સૂત્રમાં આચાર્યના બીજા ચાર લક્ષણ કહ્યા છે.
૧. આમળા જેવા - ચૂસ્ત અને કડક સંયમ પાળનારા ૨. દ્રાક્ષ જેવા - સ્વભાવથી ઋજુ અને પ્રાજ્ઞ
૩. ખીર જેવા - શાસન પ્રભાવક, સ્વ પરના ગુણ પોષક ૪. ઈક્ષુરસજેવા - મધુ૨ ઉપદેશક, જન્મ-મરણનો થાક ઉતારનારા.
(૪) પંચિંદિય સૂત્રના આધારે આચાર્ય :
૫ ઇન્દ્રિયોના વિષયો પર કાબૂ રાખનારા, ૯ બ્રહ્મચર્યની વાડને ધારનાર, ૪ કષાયથી દૂર રહેનારા, ૫ મહાવ્રતોને સ્વીકારનારા, ૫ આચાર પાળનારા, પાંચ સમિતિ પાળનારા અને ૩ ગુપ્તિ ધારનારા, ફુલ-૩૬ ગુણો. (આવા બીજા ૩૬ પ્રકારો છે.) શરૂના ૧૮ જીવનોપયોગી કહેવાય. બાકીના ૧૮ ગુણવૃદ્ધિકારક કહેવાય. (૫) આરાધક
સાધક :
શાસ્ત્રોમાં આચાર્યો પદવીધર થયા પછી જિનશાસનની પ્રભાવના કરવામાં મદદરૂપ થાય તેથી પંચ પ્રસ્થાનની નીચે મુજબ આરાધના કરે, રોજ યથાશક્તિ જાપ કરવામાં ઉદ્યમશીલ (સૂરિમંત્રનો) હોય છે.
३०
-
| SR No. | 006144 |
| Book Title | Ghadvaiya |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Harishbhadravijay |
| Publisher | Navjivan Granthmala |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 198 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 6 MB |