Page Text
________________
शुभ = अघातीकर्म = अशुभ |
s
:
વેદનીયકર્મ પ્રથમ છે. એક વાત સમજીલેવી કે- ઘાતકર્મ જીવનની પ્રગતિમાં બાહ્ય નિમિત્તોથી રૂકાવટ લાવે છે. જ્યારે અઘાતી કર્મ બાંધલા કર્મને શરીર દ્વારા ભોગવી લે છે આ ચારે કર્મો મોક્ષ પ્રાપ્તીના અવસરે ભોમીયા-વળાવું તરીકે જીવનના અંતિમ ક્ષણ સુધી સાથ આપનાર કામ કરનાર છે.
વેદનીયકર્મનું નિર્માણ લગભગ ગયા જન્મમાં ભૂતકાળમાં વાણીના અયોગ્ય વ્યાપારથી થયેલું હોય છે. જ્યારે તેનો ઉદય-ભોગવટો વર્તમાન કાળમાં શરીર દ્વારા થાય છે. શાતાવેદનીય કર્મનો વધુ ઉદય પ્રાયઃ દેવ અને મનુયગતિમાં જ જોવા મળે છે. કારણ દેવ-મનુષ્ય અલ્પદુઃખીને વધારે સુખી હોય છે. જ્યારે અશાતાવેદનીય કર્મ તિર્યંચ અને નરકગતિના જીવોને ભોગવવું પડે છે. ત્યાં જીવ પોતાના પૂર્વે બાંધેલા અલ્પસૂખ અને વધુ દુઃખને ભોગવવા જન્મે છે. માત્ર તીર્થંકર પરમાત્માના જન્માદિ કલ્યાણક નિમિત્તે તેઓ અલ્પાતી અલ્પ સુખ ક્ષણ માટે ભોગવે છે.
સંયોગમાં વિયોગ અથવા સુખમાં દુઃખ છૂપાયેલ છે. ક્ષણિક સુખ-આનંદનો અનુભવ કરનારને દુઃખને સત્કારવાની સ્વીકારવાની તૈયારી રાખવી પડે છે. જ્યારે શાશ્વત સુખના ભોક્તા થયા પછી દુઃખનો ત્યાં લવલેશ કલ્પી શકાતો નથી. બીજી રીતે ક્ષણિક સુખથી શરીર અને ઈન્દ્રિયને સંતોષ થાય છે. જ્યારે સ્વસ્વરૂપની સુખની પ્રાપ્તિથી આત્માને સ્વપ્નમાં પણ દુઃખ જોવા મળવાનું નથી. અનંત-અક્ષય સુખનો સ્વામી ત્યારે આત્મા થાય છે.
વેદ એટલે વેદવું-ભોગવવું. સુખ બીજાને જેટલું તમે આપો તેટલું બીજી તરફ તમોને મળશે. મન-વચન-કાયા ઉપર જે વ્યક્તિ કાબૂ રાખે તેનું કાર્ય સફળ થયું સમજવું. કારણ વેદનીય કર્મનો બંધ મુખ્યત્વે મન-વચન-કાયાથી થાય છે. આર્તધ્યાન કરો, કષાય પોષક અપશબ્દ બોલો યા કાયાથી હિંસાદિ રાગ-દ્વેષાદિ કરો એટલે ચિકણા કર્મ બંધાયા સમજવા.
જીરણશેઠે પ્રભુ વીરને પારણા પ્રસંગે લાભ આપવા ઘણી વિનંતી કરી પણ જ્યારે પારણું અન્ય સ્થળે થએલ જાયું, ત્યારે ઉચ્ચ પરિણામની ધારા જે હતી. તે અટકી ગઈ. ફળ સ્વરૂપ એ જીવ બારમા દેવલોકનું આયુષ્ય બાંધી શાતા વેદનીય સુખ પામ્યા. ૫૮
| SR No. | 006143 |
| Book Title | Bandhan Ane Mukti |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Harishbhadravijay |
| Publisher | Navjivan Granthmala |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 138 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |