Page Text
________________
રાત પડી અને અતિ આહારના કારણે મુનિના પેટમાં શૂળ ઉપડી. ક્ષણે ક્ષણે ભૂખ દુર કરનાર ગુરુદેવ અને સંયમી જીવન યાદ આવવા લાગ્યો. અંતરથી ઘણી ઘણી ચારિત્ર ઘર્મની અનુમોદના કરી મુનિએ સમાધિપૂર્વક જીવન પૂર્ણ થયું.
રાત પછી દિવસ તેમ ભિખારી મટી મુનિ થયો અને હવે સમાધિમરણના કારણે સંપ્રતિ રાજા થયો. એક દિવસ પૂર્વ ભવના પરમ ઉપકારી પૂ. ગુરુદેવ શ્રી આર્યસુહસ્તસૂરિ મ.ના દર્શન પામ્યો. જાતિસ્મરણના કારણે ઉપકારી ગુરુને ઓળખી લીધા. ઉતાવળે ગુરુદેવના ચરણે કૃતજ્ઞભાવે બધી જ ઋદ્ધિ-સિદ્ધિ-સમૃદ્ધિ ધરી જીવન સાર્થક કરવા, સુખનો શ્વાસ લેવા પ્રયત્ન કર્યો.
પણ... આ તો શ્રમણ હતા, ત્યાગી-તપસ્વી હતા. વીતરાગ પ્રભુના શાસનની પ્રભાવના કરનારા હતા. તેઓએ રાજાને કહ્યું, રાજનું! જે શાસનના, જે ધર્મના, જે આરાધનાના કારણે તું રાજા બન્યો તેની પ્રભાવના માટે, તેની ઉન્નતિ માટે તારું ધન વાપરીને ધન્ય થા. અમે ઘન છોડીને સંયમ લીધું છે. હવે અમારે ઘન શું કામનું?
આનું જ નામ છે “જીવનમાં રોમે રોમમાં વસેલું કૃતાપણું.” રાજા સંપ્રતિએ ત્યાર પછી અનેકાનેક જિનમંદિર બંધાવ્યા, જિનમૂર્તિઓ ભરાવી, જિનમંદિરોના જિર્ણોદ્ધાર કરાવ્યા, શાસ્ત્રો લખાવી પોતાનું જીવન સફળ કર્યું. માત્ર ચારિત્રના અંતરાયના કારણે ચારિત્રધર્મ સ્વીકારી ન શક્યા.
કૃતજ્ઞ એટલે પરોપકારની પરંપરા વધારનારી પ્રવૃત્તિ. એક કૃતજ્ઞ થઈ બીજાના ઉપકાર ગાઈ આનંદ, પ્રસન્નતા અનુભવે જ્યારે બીજા જીવનમાં આવા ઉપકારીઓને શોધી ઉપકાર કરવા, જીભને પાવન કરવા પ્રયત્ન કરે.
યાદ રાખો. જે કૃતજ્ઞ છે તે ઉપકારીના ઉપકાર ઉપર દાઝયા પર ડામ અથવા વાગ્યા ઉપર મીઠું નાખવાની ચેષ્ટા કરે છે. તે ખરેખર પોતાના જીવનમાં શાંતિ કે સમાધિ અનુભવવાના નથી. પ્રસન્નતા કે સ્વસ્થતા તેમનાથી દૂર સુદૂર ચાલી જશે. સદ્ગતિ કે સદ્બુદ્ધિના સ્વપ્ન ફળવાના નથી. જેના કારણે બીજા સુખી થયા છે. તેની નિંદા-ટીકા કરી દુઃખની વણઝાર જીવનમાં આવી પડશે. માટે જ ઉપકારીના ગુણ ગાઓ, કૃતજ્ઞ થાઓ. સાકર કે ગોળ હંમેશાં ગળ્યાં જ રહેશે કડવાં નહિ થાય."
જ્ઞાનના આઠ આચારોમાં “બહુમાન'ને સ્થાન આપેલ છે. જે જ્ઞાનનો પિપાસુ હોય તેને અન્ય જ્ઞાનીનું બહુમાન, સત્કાર, સન્માન કરી જ્ઞાન અને શાનીના બહુમાન દ્વારા પૂર્વે બાંધેલા જ્ઞાનાવરણીય કર્મ ખપાવવા તક મળે છે. વર્તમાનમાં જ્ઞાનની પ્રાપ્તિમાં સાનુકૂળતા ઊભી થાય છે. આનું જ નામ કૃતજ્ઞ. જીવન સુધાર્યા પછી બીજાને તેના મીઠાં ફળ ચખાડે છે. * શ્રીપાળે ધવલશેઠનું ઘણું ભલું કર્યું પણ છેલ્લે ઘવલશેઠે શ્રીપાળનું અહિત કરવામાં પાછું
વાળીને ન જોયું. ૧૦૬
| SR No. | 006142 |
| Book Title | Dharm Mahelna 21 Pagathiya |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Harishbhadravijay |
| Publisher | Navjivan Granthmala |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 158 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 18 MB |