Page Text
________________
પ્રશ્ન એક જ હતો છતાં જવાબ બે મળ્યા. તેથી જવાબની ઉપર ફરીવાર મનન, ચિંતન કરતાં તેઓને જવાબમાં વાસ્તવિકતાના દર્શન થયા. તે જ રીતે પદાર્થો જે નજર સામે વિદ્યમાન છે. તેનું શું ? તેથી ત્રીજી પ્રદક્ષિણા આપી બાળકને શોભે. તેવી નમ્રતા કેળવી ભગવંતને ત્રીજો પ્રશ્ન પૂછયો – “ભગવદ્ કિ તત્ત્વમ્'
પંડિતો પ્રભુના મુખેથી આ પ્રશ્નનો જવાબ શું પ્રાપ્ત થશે, તે સાંભળવા માટે ઉતાવળા હતા. પ્રથમ અને બીજા પ્રશ્નનો જવાબ પદાર્થના શરૂ અને અંત સ્વરૂપે હોવાથી કાંઈક નવું જ સાંભળવા મળશે તેવી બધાને પૂર્ણ શ્રદ્ધા હતી. અને જ્યારે તરસ જિજ્ઞાસા ચરમ સીમાએ પહોંચે ત્યારે એક બિંદુ પણ અમૃત સમાન અનુભવાય છે.
પ્રભુએ ભૂતકાળના બન્ને પ્રશ્નના જવાબને જોડનાર, પુષ્ટ કરનાર જવાબ આપ્યો – “ધુવેઈ વા” (દરેક પદાર્થ અમુક સમય સુધી આ લોકમાં સ્થિર રહે છે.)
પુદ્ગલોના વિકાસ, સડન, નાશ આદિ સ્વભાવને યાદી અપાવનારો જવાબ સાંભળી બધા પંડિતોના નત મસ્તકો પ્રભુના સંપૂર્ણ જ્ઞાન સામે ઝૂકી ગયા. આમ ત્રણ પ્રશ્ન - ઉત્તરો ત્યાર પછી ‘ત્રિપદી' રૂપે પ્રસિદ્ધિ પામ્યા. ગંભીર અર્થવાળી એ ત્રિપદીને સાંભળ્યા પછી પંડિતોના જ્ઞાનનયનો સંપૂર્ણ ઊઘડી ગયા. પરિણામે તરત જ દ્વાદશાંગી'ની રચના કરવાની યોગ્યતાવાળા એ પંડિતો રચના કરવા સમર્થ થયા. અલ્પ સમયમાં જ દ્વાદશાંગીની રચના કરી પ્રભુને સંભળાવી પણ દીધી. સંભળાવતી વખતે સાત ગણધરોની સૂત્ર રચના જૂદી જૂદી થઈ જ્યારે અકંપિત અને અચળભ્રાતા તથા મેતાર્ય અને પ્રભાસની સૂત્ર રચના એક સરખી થઈ. તે કારણે પ્રભુના શાસનમાં ૧૧ ગણધર અને ૯ ગણ પ્રસિદ્ધિ પામ્યા.
ગણધર પદની સ્થાપનાનો સમય આવી જતા સમયને સમજનાર ઈન્દ્ર તત્કાળ સુગંધીત રત્નચૂર્ણથી પૂર્ણ એવું રજતપાત્ર હાથમાં લઈ પ્રભુ પાસે આવ્યા. એટલે કરૂણાનિધિ પ્રભુએ ઈન્દ્રભૂતિ વિ. જ્યારે મસ્તક ઝુકાવ્યું છે. ત્યારે “દ્રવ્યગુણ પર્યાયથી તમને તીર્થની અનુજ્ઞા છે.' એવા મધુર વચન ઉચ્ચારી અનુક્રમે-૧૧ને ગણધર પદે સ્થાપિત કર્યા. દેવતાદિએ પ્રસન્ન હર્ષિત થઈ ચૂર્ણ પુષ્પાદિથી ગણધરો પર વૃષ્ટિ
કરી.
પંચમ ગણધર શ્રી સુધર્માસ્વામી દીર્ધાયુષી હતા. એટલે તેઓને પટ્ટપરંપરા રૂપ મુનિઓમાં મુખ્યની અનુજ્ઞા આપી તેજ રીતે સાધ્વી ચંદનબાળાજીને પ્રવર્તિની પદે સ્થાપિત કર્યા.
* ઉત્પાદ, વ્યય, ઘૌર્યયુક્ત સત્. • દ્વાદશાંગિ - ૧૧ અંગસૂત્ર આચારાંગ, સૂત્રકૃતાંક, ઠાણાંગ, સમવાયાંગ, ભગવતિ, જ્ઞાતાધર્મકથા, ઉપાસક,
દુશાંગ, અંતકૃત, અનુત્તરોપપાતિક દશા, પ્રગ્ન વ્યાકરણ, વિપાક સૂત્ર. ૧૨-મું દ્રષ્ટિવાદ – અંતર્ગત ૧૪ પૂર્વ - ઉત્પાદ, આગ્રાયણીય, વીર્યપ્રવાદ, અસ્તિ-નાસ્તિ પ્રવાદ, જ્ઞાન પ્રવાદ, સત્ય પ્રવાદ, આત્મ પ્રવાદ, કર્મ પ્રવાદ, પ્રત્યાખ્યાન પ્રવાદ, વિદ્યાપ્રવાદ, કલ્યાણ, પ્રાણાયામ, ક્રિયા વિશાળ અને લોક બિંદુસાર.
૨૩
| SR No. | 006138 |
| Book Title | Maro Sohamano Dharm Sachitra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Harishbhadravijay |
| Publisher | Navjivan Granthmala |
| Publication Year | 1999 |
| Total Pages | 194 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 6 MB |