________________
(૪૨)
અનંતકાળ પર્યન્ત આત્માની ભયંકર રીતે સર્વતામુખી ધોર ખોદાતી રહે તેવા કાતિલ વિદેશી કુશિક્ષણના મૂળમાં રહેલ અગણિત દુર્ગુણોને ઈંગિતમાત્રમાં જાણી શકાય તેવી ઊંડી તલસ્પર્શી કોઠાસૂઝ ધરાવનાર આર્ય ભારતીયોના સુપવિત્ર હૈયે તો સચોટપણે વસેલું હતું, કે વિદેશી કુશિક્ષણ પ્રાણાન્તે પણ ન લેવાય, અને સન્તાનો આદિને ન લેવા દેવાય.
વામાંગના અને વારાંગનાઓ સાથે ગાઢ પરિચય અને તેમની સાથે નિ:સંકોચપણે નિર્લજ્જ વ્યભિચારનું બેફામ સેવન-અનીતિઅન્યાય-અસત્ય-અશ્રદ્ધા-અવિવેક-અવિનય-અસન્તોષ-અધર્મ-દમ્ભછળ-પ્રપંચ-સ્વાર્થ-હિંસા-ક્રૂર-હત્યા-માંસાહાર-મદ્યપાન અને વામમાર્ગ આદિ અગણિત કુસંસ્કારોને નિરંતર ઊભરાતા રાખે તેવા દુર્ગુણોની જનેતા એટલે તેનું બીજું નામ છે ‘‘વિદેશી કુશિક્ષણ’’
મહા-અભિશાપરૂપ વિદેશી કુશિક્ષણ કોઈ રીતે ન વાય, અને ન કોઈને લેવા દેવાય એવી દૃઢ અટળ માન્યતા ધરાવતા હોવા છતાં જીવનનિર્વાહ અંગેનો આજીવિકાનો પ્રશ્ન વિદેશીઓએ એટલો બધો જટિલ અને કપરો બનાવી દીધો, કે આ-જીવિકાનો અન્ય કોઈ ઉપાય ન રહેવાથી વિદેશી પેઢીઓ અને બેંકો આદિમાં વૃત્તિ (નોકરી) મેળવવા માટે સુજ્ઞ આર્ય ભારતીયોએ અનિચ્છાએ પણ સ્વસન્તાનોને પાશ્ચાત્ય પદ્ધતિનું વિદેશી કુશિક્ષણ લેવા માટે હાઈસ્કૂલો અને કૉલેજો આદિમાં મોકલાવવાનો પ્રારંભ કર્યો. આજે તો એ શિક્ષણનું અક્ષમ્ય મહાપાપ ફૂલી ફાલીને એટલો બધો કાળો કેર વર્તાવ્યો છે, કે આર્ય ભારતીયોના જીવનમાં દેખાતી દિવ્યતા અને અમૃતમ, આર્યતાનું ઓજસ ઓસરતું ગયું. અને અનાર્યતાનો અનાડી અંધકાર ઊભરાતો ગયો. વિદેશી શ્વેત પાશ્ચાત્યો એટલાથીયે ન ધરાયા. એ તો એમને સાવ ઓછું પડ્યું.
