________________
(૧૫૨)
મનોનંદ નામના મહા પ્રભાવક યક્ષના આયતનમાં ગયો. અને એક માસ સુધી યક્ષનું આરાધન કરવા માટે ઉપવાસ કર્યા ત્યારે યક્ષરાજ પ્રત્યક્ષ થઈને બોલ્યો કે “ અરે ! અહીં કેમ બેઠો છે હે નિર્ભાગ્ય ! અહીંથી ચાલ્યો જા. તારા પ્રારબ્ધમાં ઉદરનિર્વાહ જેટલું પણ અન્ન નથી.'' તે સાંભળીને પણ ગગનગતિ ત્યાંથી ઊઠો નહીં, ત્યારે યક્ષ કોપાયમાન થયો. પછી તે યક્ષના કિંકરોએ કોઈ સ્થળેથી એક આભરણનો કરંડિયો લાવીને તેને આપ્યો એટલે તે ગગનગતિ પ્રસન્ન થયો. તે લઈને ગગનગતિ જતો હતો, તેવામ, નગરના કોઈ ગૃહસ્થને ઘેર ખાતર પાડીને ચોરો ધન લઈ નાશી ગયા હતા, તેની પાછળ રાજાના સિપાઈઓ શોધ કરવા નીકળ્યા. તેમણે ગગનગતિને આભરણના કરંડિયા સહિત પકડીને રાજા પાસે લઈ ગયા. રાજાએ તેને શૂળી પર ચઢાવવાનો હુકમ કર્યો. તેથી તેને સેવકોએ શૂળી પર ચઢાવ્યો. ત્યાં તું અતિતૃષાથી પીડાવા લાગ્યો, પણ કોઈએ તેને પાણી આપ્યું નહીં. તેવામાં કોઈ ડોશીએ તને પાણી પાયું, પછી તે ગગનગતિ મરીને રાક્ષસ થયો. કે કુમાર ! તે જ રાક્ષસ હું છું, કે તે ડોશીએ મને પાણી પાયું હતું. તેથી રાજાએ તેને શમાંથી કાઢી મૂકી. તેને માર્ગમાં જતાં સર્પ કરડ્યો. તેથી તે મરણ મામીને આ જ નગરના રાજાની લીલાવતી નામે પુત્રી થઈ છે, પછી એક દિવસ હું આ નગરમાં આવ્યો અને અવધિજ્ઞાનનો પ્રયોગ કરીને મેં મારા પૂર્વભવનું સર્વ વૃત્તાંત જાણ્યું, તેથી મેં ક્રોધ કરીને આ સર્વ નગર ઉજ્જડ કર્યું છે. અને પૂર્વભવની ઉપકાર કરનારી આ લીલાવતીને સ્નેહપૂર્વક મેં પુત્રી રૂપે રાખી છે. હવે તે યુવાવસ્થાને પામી છે, એમ જાણીને મેં અવધિજ્ઞાનથી જોયું તો તું તેનો ભર્તા જણાયો તેથી તે વનમાંથી મેં તને અહીં આણ્યો છે. માટે તું તેનું પાણિ ગ્રહણ કર.'' એમ હીને તે રાક્ષસે મોટા ઉત્સવપૂર્વક નગર વસાવ્યું. કુમાર તેને પરણ્યો ને તે નગરનો રાજા થયો.
