________________
(૮૫)
ભગવાન્ જનેશ્વર મહારાજાઓ તે જ સમયે મહિમાની અપેક્ષાએ દેવલોકમાંથી આવે કે નરકમાંથી નીકળે, તે જ સમયે તીર્થંકર નામકર્મને પ્રદેશોદયથી ભોગવવાવાળા હોઈ તીર્થંકર તરીકે
ગણાય છે.
જો કે સામાન્ય રીતે તો તીર્થંકર નામકર્મનો અબાધાકાકાળ અંતમુહૂર્ત છે, અને તેથી અંત ક્રોડાક્રોડ સાગરોપમ પૂર્વે પણ બંધાયું હોય, તેવાં તીર્થંકર નામકર્મને પણ અંતમુહૂર્ત ગયા પછી જરૂર કવચિત ઉદય થાય, એમ શાસ્ત્રકારો સ્પષ્ટ અક્ષરોમાં કહે છે. તો પછી તે પાલા ત્રીજા ભવમાં આવેલા જિનેશ્વરોને જિન નામકર્મ નિકાચિત કર ને તીર્થંકરના ભવમાં આવેલા જિનેશ્વરોને જિનનાકર્મનો પ્રદેશોદય ચાલુ હોઈ ભગવાન્ તરીકે ગર્ભાવસ્થાથી ગણાય તેમાં કોઈપણ જાતનું આશ્ચર્ય નથી.
અવધિજ્ઞ ન અત્યંતર તીર્થંકરો હોવાથી કેવળજ્ઞાન પહેલાં પણ તીર્થંકરપણું.
ધ્યાન રાખવું કે શાસ્ત્રકારો સ્થાન સ્થાન પર તીર્થંકર મહારાજને અવધિજ્ઞાન વગરના ન હોઈ એમ જે જણાવે છે, તે છદ્રાસ્થાવસ્થામાં પણ તીર્થંકરપણું માનવાથી જ બને કેમ કે કેવળજ્ઞાન પામ્યા પછી મુખ્યતાએ તો મતિજ્ઞાનાદિ ચારજ્ઞાનોમાંથી એકે પણ જ્ઞાન રહેતું નથી. તેથી જ છદ્મસ્થાવસ્થામાં સૂત્રકારો સ્પષ્ટ અક્ષરોમાં જણાવે છે, કે ‘ણમિ ઉ છાઉમત્યિએ ણાણે' અર્થાત્ કેવળજ્ઞાન ઉત્પન્ન થવાની સાથે છામસ્થિક એવા મતિ. શ્રુત, અવધિ અને મન:પર્યવ એ ચાર જ્ઞાન નષ્ટ થયેલા હોય છે. અર્થાત્ કેવળપણાની વખતે જ સર્વથા તીર્થંકઃપણું હોય છે. એમ માનીએ તો તીર્થંકરો અવધિની અત્યંતર જ હોય છે. એવું જણાવનાર શાસ્ત્ર વાકયોનો સખત વિરોધ થાય.
