________________
ભીમસેન ચરિત્ર ત્યાંના રસ્તાઓ ઘણું જ વિશાળ હતા. એક સાથે પાંચ પાંચ હાથીઓની કતાર ચાલી શકે તેટલા એ રસ્તા મોટા હતા. રસ્તાની બંને બાજુએ આસપાલવનાં વૃક્ષોની કતાર ઉગાડેલી હતી. જેની શીતળ છાયામાં નગરજને વિશાખી બપોરે પણ આરામથી ફરી શકતાં હતાં. '
રસ્તાની શેરીઓ પણ સમાંતર સમચોરસે પડતી હતી. એ બધી જ શેરી ને ખડકીઓ કઈને કોઈ મોટા રસ્તાને જોડતી હતી. રસ્તા ઉપર વિવિધ વસ્તુઓના વેચાણની દુકાને હતી અને એ દરેક દુકાનોમાં આકર્ષક રીતે માલ ગોઠવેલે હતો. નીચેના ભાગમાં દુકાનો અને ઉપરના ભાગમાં આવા હતાં. ને એ દરેક આવાસેનું પ્રવેશ દ્વાર શેરીના અંદરના ભાગમાં જ પડતું. આ શેરીઓ પણ ઘણી મોટી હતી. ત્રણ ઘોડેસ્વારે તે એકી સાથે એક હરોળમાં જઈ શકે તેવી ભેટી હતી.
એ રસ્તાઓ અને શેરીઓ ઘણું જ સ્વચ્છ અને સાફ રહેતી. નગરના મધ્યભાગમાં વિશાળ બગીચે પણ હતે. શહેરના બીજા ભાગમાં નાના નાના એવા બગીચાઓ તો ઘણું જ હતા. સરોવર પણ હતાં. નાટયગૃહો પણ હતાં. ચિત્રશાળા, સંગીતશાળા, નૃત્યશાળા તે ચરે ને ચૌટે નજરમાં આવતી હતી. અને દરેક શેરીમાં એક એક વ્યાયામશાળા હતી.
પણ રાજગૃહનું ખરું આકર્ષણ તો તેના મંદિરે અને હવેલી હતી. આમ તે ત્યાં અઢારે વર્ણના લોકે વસતા હતા. પરંતુ જેનેની વસ્તી ત્યાં મોટા પ્રમાણમાં હતી.
