________________
નિયમઃ
♦ પંખો વારંવાર ચાલુ ન કરવો.
કપડાં સૂકવતી વખતે વધારે ઝટકવા નહી.
· સૂકાયેલા કપડાંને તુરત જ લઈ લેવા કેમ કે વસ્ત્રોના ફરકવાથી વાયુકાયના જીવોની વિરાધના થાય છે.
પડદાં વગેરે બાંધીને રાખવાં. હિંચકામાં ન બેસવું.
૫. વનસ્પતિકાય : આના બે પ્રકાર છે. પ્રત્યેક અને સાધારણ કોઈપણ વૃક્ષ પ્રત્યેક હોય કે સાધારણ, ઉગતા સમયે (કુંપળ અવસ્થામાં) તો અનંતકાય જ હોય છે. પછી જો પ્રત્યેકની જાતિ હોય તો વૃક્ષનો મુખ્ય જીવ રહેછે. અને બીજા બધા મરી જાય છે. પ્રત્યેક વનસ્પતિકાયના સાત અંગોમાં અલગઅલગ જીવ હોય છે. આ સાત અંગોના નામ ફળ, ફૂલ, છાલ, કાષ્ટ, મૂળ, પત્તા અને બીજ છે. નિયમઃ
૦ અનંતકાય ૩૨ છે, એમનો ત્યાગ કરવો.
♦ બાગ-બગીચામાં ઘૂમવું નહીં.
નવમાસવાળી ગર્ભવતી સ્ત્રીના પેટ ઉપર કુદવાથી એને જેટલી વેદના થાય છે, એનાથી પણ વધારે વેદના ઘાસ ઉપર ચાલવાથી વનસ્પતિના જીવોને થાય છે. માટે ઘાસ ઉપર કદી પણ ચાલવું નહી. ♦ વૃક્ષના પત્તા, કે ફળ ન તોડવા, ઝાડને હાથ ન લગાવવો.
♦ શાક-માર્કેટમાં લીલી વનસ્પતિને બહુ ઉથલ-પાથલ કરવી નહીં.
• તિથિના દિવસે લીલી વનસ્પતિનો ત્યાગ કરવો.
બીજવાળા ફળોને સુધારવાની સમજ
જે ફળોમાં અને શાકભાજીઓના બીજ મધ્ય-ભાગમાં હોય, એ લીંબુ વગેરેને માત્ર ઉપ૨ ઉપ૨થી પાવ ઇંચ જ ચક્કુ લગાડવું. પછી બંને બાજુથી બંને હાથ ફેરવવાથી બીજ કપાતા નથી. બચી જાય છે. દૂધી તેમજ પરવળમાં પણ ઉપરથી જ ચીરીને અંદરના બીજને બચાવી શકીએ છીએ.
સચિત્ત-અચિત્તની સમજ :
સચિત્ત ઃ જીવ સહિત વસ્તુ
અચિત્તઃ એવી વસ્તુ માંથી જીવ નીકળી ગયો છે. સફરજન (apple) વગેરે બીજવાળા ફળોને સુધાર્યાના ૪૮ મિનિટ પછી અચિત્તનો વ્યવહાર થાય છે.
41
