________________
૪. વંદન કરવાવાળાને ધર્મલાભ વગેરે કહેવાને માટે ઉદ્યત હોય, એ સમયે ગુરુની આજ્ઞા
લઈને વંદન કરવું જોઈએ. પ્ર. વંદન કેટલી વખત અને કેવી રીતે કરવું જોઈએ? ઉ. દિવસમાં ત્રણ વખત વિધિથી ગુરુવંદન કરવું જોઈએ તેમજ રાત્રે ગુરુવંદન વિધિથી વંદન ન
કરતાં માત્ર ચરણસ્પર્શ કરીને કે હાથ જોડીને ત્રિકાળ વંદના કહેવી જોઈએ. પ્ર. વંદન કરવાના નિમિત્ત કયા કયા છે? ઉ. વંદન કરવાના આઠ નિમિત્ત છે.
૧. પ્રતિક્રમણઃ પ્રતિક્રમણમાં આવશ્યકના પહેલા જે વાંદણા આપવામાં આવે છે. ૨. સ્વાધ્યાયઃ ભણતા કે વાચના લેતા પહેલા જે વંદન કરવામાં આવે છે. ૩. કાઉસ્સગ્ગ: ઉપધાન વગેરેમાં એક તપમાંથી બીજા તપમાં પ્રવેશ કરવા માટે જે વંદન કરવામાં આવે છે. ૪. અપરાધ અપરાધની ક્ષમાપના માટે જે વંદન કરવામાં આવે છે. ૫. પ્રાહુણાઃ નવા આવેલા સાધુને જે વંદન કરવામાં આવે છે. ૬. આલોચનાઃ પાપોની આલોચના કરવાના આશયથી જે વંદન કરવામાં આવે છે. ૭. સંવરઃ પચ્ચકખાણ લેવા માટે જે વંદન કરવામાં આવે છે. ૮. ઉત્તમાર્થ: અનશન તથા સંલેખણા અંગીકાર કરવા માટે જે વંદન કરવામાં આવે છે.
ગુરુવંદન કરતી વખતે કેટલા દોષ ટાળવા જોઈએ? એમાંથી કેટલાક દોષ બતાવો. ઉ. ગુરુવંદન કરતી વખતે ૩૨ દોષો ટાળવા જોઈએ. કેટલાક દોષો આ પ્રમાણે ઃ
વાંદણાના ૨૫ આવશ્યકનું બરાબર ધ્યાન ન રાખીને જેમ-તેમ વંદન કરવા, ગુરુ પ્રત્યે રોષ
વગેરે રાખીને માત્ર વંદન કરવા પડે એટલા માટે કરવા, અનાદરથી કરવા આ બધા દોષ છે. પ્ર. દોષરહિત ગુરુવંદનથી શું લાભ થાય છે? ઉ. દોષરહિત ગુરુવંદન કરવાથી છ ગુણની પ્રાપ્તિ થાય છે. '
(૧) વિનય (૨) અહંકારનો નાશ (૩) ગુરુની પૂજા (૪) જિનાજ્ઞાનું પાલન (૫) શ્રતધર્મની
આરાધના (૬) પ્રચુર કર્મની નિર્જરા દ્વારા મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે. પ્ર. ગુરુના અભાવમાં એમની સ્થાપના કેવી રીતે કરવી જોઈએ? ઉ. સ્થાપના બે પ્રકારની હોય છે.
પ્ર.
