Page Text
________________
૩૯૬
શ્રી સંવેગરંગશાળા ગ્રન્થનો ગુજરાતી અનુવાદ : કાર ચોથું રીતે માંસની ગૃદ્ધિવાળે, આવેશવશ થએલ, વધ કરનાર પણ તેને વિશ્વાસ પમાડવા, ઠગવા, પકડવા અને મારવા વગેરેના ઉપાયને જે રીતે ચિંતવે છે, તે રીતે નિયમા એકેન્દ્રિયને હણવામાં (થતું) નથી. (૭૧૨૧ થી ૨૩) તેથી જ્યાં જ્યાં મરનારમાં બહું દુઃખ સંભવિત હેય અને જ્યાં જ્યાં મારનારમાં દુષ્ટ અભિપ્રાય (આશય) હોય, ત્યાં જ (તેવી હિંસામાં જ) બહુ દોષ થાય; અને ત્રસ જેમાં તેવું સ્પષ્ટ સંભવે છે, તેથી તેના અંગને જ માંસ કહ્યું છે અને તેને જ નિષેધ્યું છે. (૭૧૨૪-૨૫) તે પંચેન્દ્રિયથી વિપરીતતા હોવાથી ઘણાં છે છતાં મગ વગેરે માંસ નથી અને લેકમાં પણ તે રીતે પ્રસિદ્ધિ હોવાથી તે દુષ્ટ નથી. (૭૧૨૬) વળી (વં= ) એ રીતે કેવળ જવ અંગપણાથી જ આ (માંસ) અભક્ષ્ય નથી, કિન્તુ તેમાં ઉત્પન્ન થતા બીજા પણ ઘણું છે હોવાથી તે અભક્ષ્ય છે. કારણ કહ્યું છે કે-“કાચી, પકાવેલી અને પકાવાતી (પ્રત્યેક) માંસની પેશીઓમાં નિગોદ જીવને આત્યંતિક (સતત) ઉત્પાત કહ્યો છે.” (૭૧૨૭૨૮) વળી મૂઢ બુદ્ધિવાળા બીજા કેટલાક પાંચ મગ ખાવાથી પંચેન્દ્રિયનું ભક્ષણ કહે (માને) છે તે બરાબર નથી, કારણ કે-તે મેહનું (અજ્ઞાન) વચન છે. (૭૧૨૯) જેમ તંતુઓ પરસ્પર સાપેક્ષપણાથી પટરૂપને પામે છે અને પુનઃ ઘણું પણ નિરપેક્ષપણુથી ( જુદા રહેલા) પટરૂપને પામતા નથી. એ રીતે પરસ્પર સાપેક્ષ ભાવવાળી અને સ્વવિષયને ગ્રહણ કરવામાં તત્પર, એવી (પાંચેય) ઇન્દ્રિઓનું એક શરીરમાં મિલન તે પંચેન્દ્રિયપણું છે. (૭૧૩૦-૩૧) સુખદુઃખને અનુભવ કરાવનાર વિજ્ઞાનને પ્રકષ પણ ત્યાં જ (હાય) છે, જ્યારે પ્રત્યેક ભિન્ન ઇન્દ્રિયવાળા ઘણુ પણ મગ વગેરેમાં તે (સંવેદનને પ્રકર્ષ) હેતું નથી. (૭૧૩૨) એમ અત્યંત અવ્યક્ત એવા માત્ર એક સ્પર્શનેન્દ્રિયના જ્ઞાનને આશ્રીને ઘણા પણ મગ વગેરેમાં પંચેન્દ્રિયપણું અઘટિત છે. (૭૧૩૩) લૌકિકશાસ્ત્રોમાં (ઉપર) કહેલા ક્રમથી માંસને નિષેધીને, પુનઃ તે જ શાસ્ત્રોમાં આપત્તિ કે શ્રાદ્ધ વગેરેમાં તેની અનુજ્ઞા કરી છે. કારણ (ત્યાં) આ પ્રમાણે કહ્યું છે કે-(૭૧૩૪) (પ્રેક્ષિતંત્ર ) વેદમંત્રથી મંગોલા બ્રાહ્મણની ઈચ્છાથી ( અર્થાત્ જમનારાં બ્રાહ્મણની માંસને અનુમતિથી) (યથાવિધિ નિયુક્તક) શાસ્ત્રોક્ત વિધિ પ્રમાણે ગુરૂએ જેને યજ્ઞક્રિયામાં નિ હોય, તે યજ્ઞવિધિ કરાવનારે ખાવું જોઈએ; અથવા જ્યારે પ્રાણનો નાશ થતો હોય ત્યારે ખાવું જોઈએ. (૭૧૩૫) વિધિપૂર્વક યજ્ઞક્રિયામાં નીમેલે જે બ્રાહ્મણ તે માંસને ખાતો નથી, તે મરીને એકવીશ (સંભવા=) જન્મો સુધી પશુપણાને પામે છે. (૭૧૩૬) એમ અનુજ્ઞા કરાયેલા પણ આ માંસનો ત્યાગ કરવો એ જ શ્રેષ્ઠ છે, કારણ કેતે શાસ્ત્રોમાં પણ પુનઃ આ પ્રમાણે પણ કહ્યું છે કે-(૭૧૩૭) આપત્તિમાં અને શ્રાદ્ધમાં પણ જે બ્રાહ્મણ માંસને ખાતો નથી, તે ઉત્તમ ગોત્રવાળો (વાયા =) પુત્રો સહિત અને ગોત્રીય મનુષ્યો સહિત સૂર્યલેકમાં પૂજાય છે. (૭૧૩૮) (એમ) લૌકિક અને લેકોત્તર શાસ્ત્રોમાં માંસભક્ષણને નિરર્થંક) દૂર કર્યું (નિષેધ્યું) છે, તેથી જ તે અવસ્તુ એવા
| SR No. | 006043 |
| Book Title | Samveg Rangshala Mahagranth Gujarati Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhadrankarsuri |
| Publisher | Mahavir Jain S M P Sangh |
| Publication Year | 1987 |
| Total Pages | 636 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 20 MB |