Page Text
________________
ન સમયસાર દર્શન (૫) આસ્રવ : પુણ્ય અને પાપ બંને ભાવ તે આસ્રવ છે. આ એટલે મર્યાદાથી
અને સ્ત્રવવું એટલે આવવું. મર્યાદાથી કર્મનું આવવું તે આસ્રવ છે. આત્મામાં પુણ્ય-પાપના ભાવ થાય તો એના સંબંધમાં
નવા (કર્મનાં) આવરણ આવે તે આસ્રવ છે. (૬) સંવર : આત્મા શુદ્ધરૂપે પૂર્ણ છે, પૂર્ણના શુદ્ધના આશ્રયે શુદ્ધિનો અંશ
પ્રગટે તે સંવર છે. (૭) નિર્જરા ? સંવરપૂર્વક અશુદ્ધતાનું ખરવું, કર્મનું ગળવું અને શુદ્ધતાનું વધવું
એ ત્રણેય નિર્જરા છે. (૮) બંધ : દયા, દાન જે વિકલ્પ ઊઠે તેમાં અટકવું તે બંધ છે. (૯) મોક્ષ : વસ્તુ જ્ઞાયક સ્વરૂપ અબંધ છે. તેમાં પૂર્ણ સ્થિરતા થતાં પૂર્ણ
નિર્મળ દશા, પૂર્ણ શુદ્ધતા, પૂર્ણ વીતરાગતા પ્રગટ થવી એનું નામ મોક્ષ છે. જેવું પૂર્ણાનંદ સ્વરૂપ છે તેવો પૂર્ણ આનંદ પ્રગટ
થવો તે મોક્ષ છે. (૪). આ નવ તત્ત્વની જે ભેદરૂપ દશાઓ તેમનામાં એકપણું પ્રગટ કરનાર ભૂતાર્થનાથી
એકપણું પ્રાપ્ત કરીને શુદ્ધનયપણે સ્થાપાયેલા આત્માની અનુભૂતિ-કે જેનું લક્ષણ
આત્માનુભૂતિ છે તેની પ્રાપ્તિ હોય છે. (૫) નવ તત્ત્વમાં આત્મા પ્રસિદ્ધ ન હતો, દ્રવ્ય જે જ્ઞાયક શાશ્વત ચૈતન્યમૂર્તિ છે એને
પર્યાય સહિત જોતાં પ્રસિદ્ધ નહોતો થતો તે એકરૂપ ચૈતન્યને જોતાં ચેતન્યનો પ્રકાશ આત્મખ્યાતિ પ્રસિદ્ધ થાય છે. પ્રાપ્ત થાય છે. આત્મપ્રસિદ્ધ જે નું લક્ષણ છે તે આત્માનુભૂતિ પ્રગટ થાય છે. એ પ્રમાણે જ શુદ્ધનયથી જાણવું તે સમ્યકત્વ છે. એટલે કે ત્રિકાળી જ્ઞાયકભવને જ્ઞાયક, જ્ઞાયક, જ્ઞાયક સામાન્યપણે જાણવો એનું નામ સમ્યગ્દર્શન છે એમ આ ગાથામાં કહે છે. ભૂતાર્થનયથી જાણેલ-એટલે છતી-વિદ્યમાન જે વસ્તુ ત્રિકાળ છે તેને જાણનારા નયથી જાણેલ જીવ, અજીવ વળી પુણ્ય અને પાપ તથા આસ્રવ, સંવર, નિર્જરા, બંધ અને મોક્ષ એ નવ તત્ત્વ સમ્યકત્વ છે. એટલે એ નવતત્ત્વમાંથી એક ત્રિકાળીને જુદો તારવીને એ જાણનાર, જાણનાર, જાણનાર માત્ર એકને જ દૃષ્ટિમાં લેવો એનું નામ સમ્યગ્દર્શન છે. એને આત્મા છે તેવો બરાબર માન્યો, જાણ્યો અને અનુભવ્યો કહેવાય.
૭
૬૫
| SR No. | 006042 |
| Book Title | Samaysara Darshan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramniklal Savla |
| Publisher | Anandji Kalyanji Pedhi |
| Publication Year | |
| Total Pages | 248 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 18 MB |