________________
શ્રી નિગોદછત્રીશી–ભાષાન્તર. [૧૯] અર્થ:–પુન: તે એક આકાશપ્રદેશમાં સેંકડો પરમાણુદ્રવ્ય સમાય છે, સેંકડોકડ દ્રવ્ય-પરમાણુ સમાય છે, અને હજારેકેડ પરમાણુ પણ સમાઈ જાય છે, એ પ્રમાણે દ્રવ્યો પરસ્પર પ્રવેશી શકે છે, તેનું કારણ શું ? તે દર્શાવે છેअवगाह स्वभावत्वा-दंतरिक्षस्य तत्समं । चित्रत्वाच्च पुद्गलानां, परिणामस्य युक्तिमत् ॥३॥
અર્થ:–એ સર્વ દ્રવ્યોના પ્રવેશનું કારણ એ છે કે-આકાશન તથા પ્રકારને અવગાહ સ્વભાવ છે, અને પુદગલોના પરિણામ વિચિત્ર છે માટે એ સર્વ વાત યુક્તિવાળી છે. તેનું દ્રષ્ટાન્ત દર્શાવાય છે. दीप्रदीपप्रकाशेन, यथाऽवरकोदरं । एकेनाऽपि पूर्यतेतच्छतमप्यत्र माति च ॥४॥
અર્થ-દીપતા દીપકના પ્રકાશવર્ડ જેમ ઓરડાને મધ્યભાગ એક દીવાના પ્રકાશવડે પૂરાય છે તેમજ તેમાં સેંકડો દીપકના પ્રકાશ પણ સમાઈ જાય છે. પુન: બીજું દ્રષ્ટાંત
એ છે કેविशत्यौषधिसामर्थ्यात् पारदस्यैककर्षके । सुवर्णस्य कर्षशतं, तौल्ये कर्षाधिक न तत् ॥५॥
અર્થઐષધિના સામર્થ્યથી એક કષ પારામાં ૧૦૦ કષ સનું પ્રવેશ કરે છે, છતાં તે એક કષ પારે તેલમાં એક કર્ષથી વધારે થતો નથી. पुनरौषधिसामर्थ्या-त्तद्वयं जायते पृथक् । सुवर्णस्य कर्षशतं, पारदस्थैककर्षकः ॥६॥
અર્થ–પુન: ઔષધિના સામર્થ્યથી ૧૦૦ કષ સેનું, અને
