________________
[૨૦]
બધુ છત્રીશી–ભાષાન્તર.
.* છે
--*
*
ઉપર પ્રમાણે ત્રણે પ્રતના છુટા આકાર દર્શાવ્યા પરંતુ ત્રણ પ્રતને જેડતાં જે આકાર થાય છે તે આ પ્રમાણે– ૪ ત્રણ પ્રતરનું ચિત્ર.
આ ત્રણ પ્રતરે જોડવાથી બનેલ આકાર છે, પ્રથમનાં છુટાં બે પ્રત લોકાકૃતિવાળાં છે તેજ આ બે પ્રત છે, પરંતુ ચિત્રમાં બહુ ગુંચવણ થવાનો સંભવથી ત્રસાડી બહારને વિષમભાગ આ સંગ આકારમાં દર્શાવ્યો નથી, જેથી સ્પષ્ટતા વિશેષ થશે, વિષમભાગ નહિં દર્શાવવા છતાં પણ આ બે પ્રત પૂર્વદર્શિત આકૃતિવાળાં જ વિચારી લેવાં.
પુનઃ મધ્યભાગમાં જે તિર્યક્રમતર દર્શાવ્યું છે તે પ્રતર તેજ સ્થાને કલ્પવું એ નિયમ નથી, પરંતુ લકના સર્વાન્તિમ ઊર્વેભાગે નિગોદાવગાહ જેટલાં આકાશપ્રદેશનાં અસં
ખ્ય પ્રતરે છેડી દઈને અને સર્વધઃ ભાગે પણ તેટલાં પ્રતર છેડી દઈને બાકીના અન્તરાલમાં કોઈ પણ સ્થાને તિર્યકુકતર કલ્પી શકાય છે, અહિં ઉદ્દેશ એટલે જ સાચવવાનો છે કે ઊર્ધ્વધઃ દિશિઓમાંથી જ આવી
શકે તેટલો દિશિભાગ છેડી દે. પુનઃ સ્થાપનામાં નિગોદને મધ્ય ભાગમાં સ્થાપેલ છે તેથી અતિમધ્યભાગેજ નિગોદ કલ્પવી એ નિયમ નથી, પરંતુ ચારે દિશિનો સર્વાન્તિમ ભાગ નિગોદાવગાહ એટલે છોડી દઈ શેષ રહેલા તિર્યક્રપ્રતરનાજ મધ્યભાગમાં કોઈપણ સ્થાને નિજીવ કપી શકાય છે.
એ પ્રમાણે છે કે કહેલા કોઈપણ ભાગમાં તિર્યકતર અથવા નિગદજીવ કલ્પી શકાય પરંતુ અહિં તે વિશેષ સ્પષ્ટતા માટે જ અતિમધ્યભાગમાં એ બન્નેની સ્થાપના છે.
