________________
ઉપદેશવાણી
૩૯ નીકળ્યું છે ક્યાંથી ? મનને ઓળખો, તમને એ કેવળ કલ્પિત વાત જેવું લાગશે.
૨૮. તિરુવણમલૈમાં પથારીમાં ઊંઘતા તમે સ્વપ્ન જુઓ છો. એમાં તમે પોતાને બીજા શહેરમાં જુઓ છો. એ બધું જ તમને સાચું લાગે છે. આ ઓરડામાં પથારીમાં તમારું શરીર પડ્યું છે. શું કોઈ બીજું શહેર તમારા ઓરડામાં પ્રવેશી ગયું? કે પછી તમે આ શરીર અહીં છોડીને કોઈ અન્ય સ્થળે ચાલી જઈ શક્યા? આ બંને વાત અસંભવિત છે. એટલે તમારું અહીં હોવું અને અન્ય શહેરને જોવું એ બંને મિથ્યા છે. એ બને મનને સાચાં દેખાય છે. સ્વપ્નને “” નાશ પામી ગયો. અને બીજે ‘સ્વપ્નની વાત કરે છે. આ ‘હું સ્વપ્નમાં ન હતો. આ બંને હું અસત્ છે. મનનું અધિકરણ જ વિવિધ દશ્યો ખડાં કરતું રહે છે. દરેક વિચાર સાથે હું ઊગે છે અને એના ભૂંસાવા સાથે ભૂંસાય પણ છે. એટલે ક્ષણે ક્ષણે “હું” જન્મે છે અને મરે છે. મનનું આ સાતત્ય જ ખરી મુકેલી છે. જનકની દષ્ટિએ એ ચોર છે.
૨૯. “ઉદ્દેશ્ય પ્રાપ્તિની મથામણ ચાલુ હોય ત્યાં સુધી દૈત' સાચું છે પણ ઉદ્દેશ્યમાં કૈત નથી'' - આવું વિધાન જરાય સાચું નથી. પેલી વાર્તામાં ખોવાયેલ દસમા જણને ચિંતાથી ઝંખતો એક જણ અને ખોવાયેલો મનાતો બીજો જણ એ બને “પોતે' ખોળનાર જ એક જ છે એમ ખાતરી થતાં પછી અન્ય ક્યાંથી રહે ?
૩૦. ઊંઘમાંથી ઊઠ્યા પછી તમે ગાઢ નિદ્રાને નિશ્ચિતન સર્વશૂન્ય કહો છો. તમે ઊંઘમાં એવું કશું કહેતા નથી. “ઊંધ
