________________
પૂજ્ય શ્રીમોટા
૨૪
પણ ધિક્કરવા ન ઘટે.
જગત તો હંમેશ સારાનરસાનું સંમિશ્રણ રહેવાનું. આપણો ધર્મ તો નિર્બળ તરફ હમદર્દી રાખવાનો અને ખોટાં કામ કરનારને પણ ચાહવાનો છે. જગત એટલે એક ભવ્ય મહાન નીતિની કસરતશાળા કે વ્યાયામગૃહ છે. તેમાં દરેકે વ્યાયામ કરવાનો છે કે જેથી આપણે વધારે ને વધારે આત્મબળવાળા બનીએ.
આપણે કોઈ પણ જાતના ઝનૂની કે મતાગ્રહી ન થવું ઘટે, કેમ કે એવો ઝનૂની મતાગ્રહ પ્રેમનો વિરોધી છે. ‘હું તો પાપને ધિક્કારું છું, પણ પાપીને નહીં' એવું આપણે ઘણી વાર લોકોને ભોળપણથી બોલી જતાં સાંભળીએ છીએ. પણ ‘પાપ’ અને ‘પાપી’ વચ્ચે ખરેખરી રીતે અંતરમાં અંતરથી ભેદ પાડી શકે એવો એક તો બતાવો ! તેને જોવાને હું તમારી સાથે તમે કહેશો ત્યાં આવીશ. એવો ભેદ સાચી રીતે પાડનારા તો જવલ્લે જ હોય. એવા તો જૂજ અપવાદરૂપ છે. બાકી આમજનતા તો એટલી ઊંચી કક્ષાએ પહોંચે એમ મારી સમજણમાં તો નથી આવતું. હા ! કેટલીક હદ સુધી એનો બાહ્યાચાર જાળવી શકે તે જુદી વાત છે. અને અલબત્ત, લોકો આગળ તો એવો આદર્શ મૂકવો એ વધારે સારું છે. કેમ કે તો જ એમની કક્ષાથી ઊંચે આવવાનો એમને માટે સંભવ રહે. તેમ છતાં માનવજાત તો એવી ને એવી રહેવાની. જો ગુણ અને ગુણી વચ્ચેનો ભેદ આપણે બરાબર સમજી શકીએ ને તે પ્રમાણે જીવનમાં તેને ઉતારીએ તો આપણે જીવનમુક્ત થઈ જઈએ. એમ કહી શકવું સહેલી વાત નથી.
વળી, જેટલા વધારે આપણે શાંત રહી શકીશું અને આપણા
