________________
૩૬
સાધુ વાસવાણી ધર્મની, જેનાથી માનવ જીવે અને જેનાથી તેનું જીવન પ્રકાશે - જે જીવન સેવામય હોય.
આ એ ધર્મ છે કે જે સ્વર્ગમાં જ નહીં પણ પૃથ્વી પર આનંદનું સામ્રાજ્ય રચી શકે છે. આ ધર્મનાં ત્રણ મુખ્ય અંગો
પહેલું અંગ છે ફરજ. દૈનિક જીવનમાં ફરજ અદા કરો અને એક દિવસ જ્ઞાન ફરજમાંથી પ્રકાશી નીકળશે.
બીજું અંગ છે સમર્પણ. ઈચ્છાઓનો ત્યાગ કરો. એક દિવ્ય અધ્યાત્મક સ્વરૂપને જીવન અર્પણ કરવાની ઈચ્છા રાખો. - ત્રીજું અંગ છે સેવા અને ત્યાગ. ગરીબ અને જરૂરતવાળાની સેવા કરો. જ્ઞાન અને જીવનની પૂર્તિ સેવામય જિંદગીમાં છે.
આજે જે કોઈ એક ધર્મની સમસ્ત વિશ્વને જરૂરત હોય તો તે છે ગરીબની સેવા કરવાના ધર્મની. ગરીબોનાં ઝૂંપડાંમાં મહાન પ્રભુ વાસ કરે છે. જીવન
એક ટોળામાંથી એક ભાઈએ પૂછ્યું, ‘જીવન એટલે શું ?'' એક વૃદ્ધે જવાબ આપ્યો : ‘જીવન ! ફીણ અને પરપોટા સિવાય કંઈ વધુ નહીં.'' આ વૃદ્ધનાં યુવાનીનાં સ્વપ્ન જમીનદોસ્ત થઈ ગયાં હતાં. એક યુવાન બોલી ઊઠ્યો: ‘‘જીવન એક નૃત્ય છે. પરંતુ ઉત્તેજના ભય નૃત્યોનો અંત છેવટમાં શૂન્યતામાં પરિણમે છે.'' કવિ શેલીએ શું કહ્યું છે તે બતાવતાં એક કૉલેજયુવક બોલ્યો, “જીવન એક ચીતરેલો બુરખો છે. તેમાં શું રંગ અને વાર્નિશ જ છે ? બુરખાની પાછળ કંઈ છે ખરું? શું તેમાં કંઈ ઊંડું, ગહન રહસ્યમય જીવનનું હાર્દ
