________________
૩૮
હજરત મહંમદ પયગંબર સિવાય બીજો કોઈ નથી.'
માત્ર પ્રાર્થનામાં જ ઈશ્વર સમાઈ જતો નથી. પણ એ માટે શ્રદ્ધા અને શુદ્ધ જીવન આવશ્યક છે. કારણ કે અલ્લાહ જ સર્વશક્તિમાન છે.
“ અલ્લાહ જ જીવન બક્ષે છે, અલ્લાહ જ તેનો અંત આણે છે, અલ્લાહ તારું સઘળું કાર્ય જુએ છે.''
“જે તરફ મુખ કરે તે તરફ અલ્લાહનું મુખ છે.'' ‘‘ધર્મ એ નથી કે તમે તમારું મુખ પશ્ચિમ તરફ (પ્રાર્થના કરવા) કરો કે પૂર્વ તરફ કરો.
પરંતુ ધર્મ એ છે કે માનવી અલ્લાહ પર શ્રદ્ધા રાખે, અંતિમ દિવસ પર, દેવદૂતો પર, ઈશ્વરની કિતાબો પર, પયગંબરો પર શ્રદ્ધા રાખે, અને ઈશ્વરના પ્રેમમાં સગાંસંબંધીઓ, અનાથો, ગરીબો, અતિથિઓ, સાધુ-ફકીરો પર પોતાનો પૈસો ખર્ચ, કોઈને મૃત્યુમાંથી ઉગારે, નમાજ કાયમ કરે અને દાનદક્ષિણા આપે.''
સદ્ગણ-દુર્ગુણનો બદલો પરમાત્મા આપે છે. સારાં કમો ઉપર એટલા માટે મહંમદ સાહેબે ભાર મૂક્યો છે. દાન, ક્ષમા, સંયમ, ઉદારતા જેવા ગુણોની પરમાત્મા કદર કરી અવશ્ય બદલો આપે છે. સારાનરસા કામનો બદલો ભોગવવાનો આ જન્મમાં પણ છે અને મરણ પછી પણ છે.
“જે લોકો અલ્લાહના માર્ગમાં પોતાની મિલકત ખર્ચે છે અને ખર્ચ પછી ઉપકાર જણાવતા નથી, ન કોઈને દુઃખ પહોંચાડે છે, તેમનો બદલો તેમના રબની (પરમાત્માની) પાસે છે અને તેમના માટે કોઈ દુઃખ અને ભયની શક્યતા નથી.''
