________________
ગાથા-૫]
–
–
[૨૭
પરદ્રવ્ય મારાં નથી. એજ વાત અજ્ઞાની માત્ર કથનમાં બોલે છે કે હું આત્મા જ છું અને પરદ્રવ્ય મારું નથી. પરંતુ માન્યતામાં તો મારાપણું જ છે. આમ શુષ્કજ્ઞાની ઊંચી ઊંચી તત્ત્વની ઊંચી ઊંચી વાતો જ કરે છે. પરંતુ જેનદર્શનના અનેકાંત સ્વરૂપને સમજતો નથી. • પૂ. ગુરુદેવશ્રી કાનજી સ્વામીએ કરેલ પ્રસ્તુત ગાથા સંબંધી
ભાવોદ્ઘાટનના અંશો આ પ્રમાણે છે.
“શુકશાનીઓ રાગ, દ્વેષ, કષાયભાવમાં ટકીને માત્ર વાણીમાં જ કહે છે કે, આત્મા તો શુદ્ધ જ છે, બંધ-મોક્ષ નથી; એમ નિશ્ચયવાક્યને મુખ્ય કરીને જ્ઞાનની વાતો જ કરે છે. અંતરંગ સ્વાનુભવ વિના, આત્માની સાચી પ્રતીતિ થયા વિના વાજાં (ગ્રામોફોન)માં રેકોર્ડ બોલે તેમ સ્વચ્છેદે હાંક્ય રાખે, અંતરમાં રાગ, દ્વેષ, મમતા, સંસારની વાસના ભર્યા છે અને જ્ઞાનની વાતો કરે છે તે શુષ્કજ્ઞાની છે, તેમને સાચા તત્ત્વનું ભાન નથી તેથી તો તે મિથ્યાદષ્ટી છે.
પણ જ્ઞાનભાવ ભાવીને, પરમાર્થ સમજીને, અંતરંગ સહજ સ્વરૂપનું વેદન કરીને, રાગનો ભાગ ગણ રાખીને પરમાર્થે કહે તેની વાત એક ન્યાયે સાચી છે, કારણ કે ધર્મ જ્ઞાની પુરુષનું વચન પુરુષાર્થ સહિત હોય તે સ્વભાવની દષ્ટિથી કહે કે આત્મા ત્રિકાળ શુદ્ધ દ્રવ્ય છે, બંધ-મોક્ષવાળો નથી.
અજ્ઞાની-સ્વછંદીને જ્ઞાની કહેવડાવવાની, મનાવવાની મીઠાશ છે; તે વાતો કરીને અભિમાન કરે અને શાસ્ત્રોની સાક્ષી આપી કહે કે આત્મામાં બંધ નથી; પુણ્ય, પાપ, રાગ, દ્વેષ કાંઈ ભેદ નથી એમ
