________________
૨૧૨]
[આત્મસિદ્ધિ અનુશીલન
એક શરીરને છોડીને બીજા શરીરને ધારણ કરતો આત્મા, નવીન ઉત્પન્ન થયો; એમ કહેવું યોગ્ય નથી. કોઈ વ્યક્તિ એક ઓરડામાંથી નીકળિ બીજા ઓરડામાં જાય, ત્યારે બીજા ઓરડામાં પહોંચીને તેનું મૂળ સ્વરૂપ બદલાઈ જતું નથી. તેવી રીતે એક દેહને છોડીને અન્ય દેહને ધારણ કરવાથી, આત્માનું મૂળ સ્વરૂપ પલટાતું નથી. આત્મા નવીન ઉત્પન્ન થતો નથી. લોકો એમ કહે છે કે આ આધુનિક યુગમાં વિજ્ઞાને કૃત્રિમજીવની ઉત્પત્તિ કરી છે જો કે તે પણ કૃત્રિમ નથી, કુદરતી જ છે કારણ કે ત્યાં પણ આત્મા નવીન ઉત્પન્ન થયો નથી.
આત્મા સંયોગોથી ઉત્પન્ન થતો નથી તેથી વિયોગોથી નષ્ટ થતો નથી. જેની ઉત્પત્તિ થાય તેનો જ નાશ થાય. આત્માની ઉત્પત્તિ થતી નથી, તેથી આત્માનો નાશ પણ થતો નથી. જે લોકો એમ માને છે કે ખબર નહિ કાલે રહીશું કે નહિ? તે લોકો આત્માના અસ્તિત્વને નિત્ય માનતા નથી. પોતાનું અસ્તિત્વ આ દેહ પૂરતું જ માનના અજ્ઞાની, સુરક્ષાની તૈયારી પણ પોતાના આ ભવપુરતી જ કરે છે. કોઈ વ્યક્તિ જ્યોતિષ પાસે જઈને પૂછે છે કે, હું કેટલાં વર્ષ જીવીશ? તેનો પ્રશ્ન આ ભવના મરણથી સંબંધિત હોય છે. તે એમ નથી પૂછતો કે મારો મોક્ષ ક્યારે થશે? તેને એમ નથી કે પંચમકાળમાં મોક્ષ મળતો નથી એટલે મોક્ષ વિષે શા માટે પૂછું? ખરેખર તેને મોક્ષની સમજણ જ નથી. તો પછી મોક્ષની રુચિ ક્યાંથી થાય? તે તેના જન્મ વિષે પણ પૂછતો નથી કારણ કે જન્મ તો થઈ ચૂક્યો છે. અહીં સુધી કે જન્મની પત્રિકા લઈને તો મરણની તારીખ પૂછવા જાય છે. જ્યારે અહીંથી મરણ થશે તો વધુમાં વધુ ચાર સમયમાં બીજો જન્મ તો
