________________
૧૨૨]
[આત્મસિદ્ધિ અનુશીલન
આચાર્ય કુંદકુંદદેવ વગેરે મુનિ, દર અંતર્મુહૂર્ત આત્માનો નિર્વિકલ્પ અનુભવ કરતા હતાં. ભાવલિંગી મુનિ આપણા આદર્શ અને પૂજ્ય છે.
આગમમાં સમ્યગ્દષ્ટીની પૂજાનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો નથી. અહીં સુધી કે કોઈ સમ્યગ્દષ્ટી તો હોય પણ જો તે પંચ પરમેષ્ઠીમાં ગર્ભિત ન હોય તો તેમને અર્ધ ચઢાવવો તે દોષ છે. શ્રદ્ધાન તથા જ્ઞાન પૂજ્ય નથી, ચારિત્ર પૂજ્ય છે. સકલચારિત્ર છઠ્ઠા ગુણસ્થાન અને તેની ઉપરના ગુણસ્થાનમાં હોવાથી અઠ્ઠાવીસ મૂલગુણોનું નિરતિચારપાલન કરવાવાળા ભાવલિંગી મુનિ જપૂજ્ય છે, અવિરત સમ્યગ્દષ્ટી નહિ.
આ ગાથામાં પ્રયુક્ત “આત્મજ્ઞાન' એ નિશ્ચયનો પ્રતિપાદક છે તથા મુનિપણું' એ વ્યવહારનો પ્રતિપાદક છે. આત્મજ્ઞાન રહિત મુનિપણાં વિષે વર્ણન કરતાં શ્રી મુનિવર રામસિંહ પાદુડ દોહામાં કહે છે કે :
सपि मुक्की कंचुलिय जं विसु ते ण मुएइ । भोयह भाउ ण परिहरइ लिंगग्गहण करई ।।१५।। “સાપ બહારમાં કાંચળીને તો છોડી દે છે, પરંતુ અંદરના ઝેરને છોડતો નથી; તેવી રીતે અજ્ઞાની જીવ દ્રવ્યલિંગ ધારણ કરીને બાહ્ય ત્યાગ તો કરે છે, પરંતુ અંદરમાંથી વિષય ભોગોની ભાવનાનો પરિહાર કરતો નથી.”
આમ, આત્મજ્ઞાન સહિત સહલચારિત્રવાન સાધુ જ સાચા ગુરુ છે. આ સિવાય, જે કોઈપણ કુળગુરુ હોય તેને મિથ્થા સમજવા.
