________________
ગાથા-૩૦].
[૧૧૧
શાનદશા પામે નહીં, સાધન દશાન કાંઈ;
પામે તેનો સંગ છે, તે બૂડે ભવમાંહી. ૩૦. નિશ્ચય તથા વ્યવહારને નહિ અનુસરતા હોય, એવા અજ્ઞાનીની સંગતિથી જીવનું અહિત કેવી રીતે થાય છે, તેને અહીં સ્પષ્ટ કર્યું છે. જો કે સંગતિની અસર થયા વિના રહેતી નથી પરંતુ જ્ઞાની પુરુષોને ગમે તેવી પરિસ્થિતિ પણ પ્રભાવિત કરી શકતી નથી. જેવી રીતે ચંદનના વૃક્ષ પર વીંટળાઈને રહેલા સાપનું ઝેર ચંદનમાં મળતું નથી અને ચંદનની અદ્ભુત શીતળતા સાપમાં ભળતી નથી, તેવી જ રીતે જ્ઞાની ગમે એવા સંયોગોમાં હોવા છતાં, તેમાં એકત્વ કરી તન્મય થતાં નથી અને હઠાગ્રહી મિથ્યાદષ્ટી સદ્ગુરુનો યોગ હોવા છતાં પણ જ્ઞાની થતો નથી. શાનદશા એટલે નિશ્ચયમાર્ગ તથા સાધનદશા એટલે વ્યવહારમાર્ગ. આમ, ધર્મમાર્ગથી રહિત જીવ પોતે તો સંસારરૂપી સમુદ્રમાં ડુબે છે. એટલું જ નહિ, એવા અજ્ઞાનીની સંગતિ કરવાવાળા જીવો પણ સંસાર પરિભ્રમણ કરે છે.
પાદુડ દોહામાં કહ્યું છે કે -
वरु विसु निसहरु वरु जलणु वरु सेविउ वण वासु । - णउ जिणधम्मपरम्मुहउ मित्थतिय सहु वासु ।।२०।।
“વિષ ભલું, વિષધર ભલો, અગ્નિ કે વનવાસનું સેવન પણ સારું પરંતુ જિનધર્મથી વિમુખ એવા મિથ્યાદિષ્ટીઓનો સહવાસ સારો નથી.”
આ કથનનો આશય એમ ન સમજવો કે નિમિત્તથી કાર્ય થાય
