________________
શિવમાં ધર્મ
ઉદારતા કેમ સંભ ? આવા માણસો કદાચ દાન કરે તે પણ દીતિ માટે. પાંચ હજાર રૂપિયા આપે. બીજે દિવસે કયાં જુએ? છાપામાં “છાપામાં પિતાના સમાચાર અને ફેટા ન જુએ તે પેટમાં ગેટા જ ઊપડે! . *
દાન એક પ્રકારને વ્યાપાર ન બનવું જોઈએ. દાનવીર પુરુષેએ પાલીતાણામાં મંદિરનું નગર ઊભું કર્યું, પણ કયાંય નામ ન મળે, આજ તે એક “પટ' કરાવે તેય અંદર નામ કોતરાવે !
તમે કહેશેઃ “અમે અમારા પૈસા આપીએ તે બદલે ન માગીએ ? પણ હું તમને પૂછું તમે આ પૈસા લાવ્યા કયાંથી? ગરીબો પાસેથી ને? તે જેમને છે, તેમને આપો છે, તેમાં આટલા શાના પૂલાઓ છે? એક ઠેકાણે ટેકરે છે એને અથ એ જ કે બીજે ઠેકાણે ખાડો પડયો છે !
પહેલાના જમાનામાં સુખી માણસે ઘરમાંથી નીકળતા ત્યારે અપંગ માણસે તેમની વાટ જોઈને બેસતા. લૂલા, લંગડા, આંધળાઓનું એ પોષણ કરતા, અને ખીસામાં સોનામહોરે પણ રાખતા. જરૂરિયાતવાળા સારા માણસને જોઈ સોનામહોરથી પણ ખીસું ભરી દેતા. એવા દાતાએ ગયા. આજ તો કેવા રહ્યા છે તે કવિ કહે છે
દાતા દાતા મર ગયે, રહ ગયે મખીચૂસ,
લેને દેને મેં કુછ નહિ, લડને મેં મજબૂત. - આજ તે મટરમાં જાય. આગળ કઈ ગરીબ આવે તે કચરાઈ મરે અને પાછળ પડે તો ધૂમાડાના ગેટા મળે. ગરીબ ધનિક પાસે આશા ન રાખે તે કોની પાસે રાખે? કોઈ ગરીબ શ્રીમંતના બંગલા પાસે જાય તે મૈ ચેર જાણી ધક્કા મારે. જો કે કેટલાક સારા શ્રીમંત પણ હોય છે. પણ તે કેટલા ? આંગળીના વેઢા પર આવે એટલા જ ને?
