________________
જ્ઞાનસાર *
૪3
મૂકે અને ભાગ્યાગે એ બિચારાને બહાર જવાનું હોય. એટલે “માફ કરજે.” કહી તમારી સાથે ઊતરી પડે. તમે શું કહે? “આપણુ પાસે પૈસા નથી એટલે ચહાનું પાણ સરખું પણ ન પાયું !” ઘરે આવ, દુઃખી થાઓ, એ માણસ પ્રત્યે ધિકકાર જાગે. થાય કે પૈસાદારનાં મોઢાં કાળાં. રવિવારને હોલીડે હેળીઓમાં ફેરવાઈ જાય ને?
એમ કેમ માનવું કે એણે જાણી જોઈને ચહા નથી પાઈ?
અહીં સ્યાદવાદને ઉપયોગ કરવાનું છે. સ્યાદ્વાદની દષ્ટિ હોય તે કહેશેઃ “હશે, એ પણ કેઈકવાર બિચારે દુઃખી હોય, મારે શું કામ છે ? મેં મારું કર્તવ્ય બજાવ્યું.” મેઢા ઉપર કટુતાની રેખા ઉપસી ન આવે, દીનતાના ડંખથી ડંખાયેલા ન હ તો કોઈક દિવસ એ જરૂર પાછો આવીને કહેશે : “એ દિવસે તમે મારે ત્યાં આવ્યા પણ ઉતાવળ હોવાથી મારે નીકળી જવું પડયું, સ્વાગત પણ ન કર્યું, માફ કરશે.” ' એ કયારે બને? જે તમારા મોઢા ઉપર દીનતાને ડંખ ન દેખાય તે. - તૃષ્ણારૂપી કાળી નાગણના ઝેરને ઉતારનાર જાંગુલિમંત્ર સમાન જ્ઞાનદષ્ટિ જેની જાગૃત છે એવા પૂર્ણનન્દીને દીનતારૂપી વીંછીના ડંખની વેદના થાય જ કેમ ?
