________________
*
જ્ઞાનસાર
ઉપર અને પ્રવચન ઉપર કેવાં રિસામણું આવી જાય છે ? આ બધું તે એમનું એમ પડયું છે કારણ કે દોરડાંછોડયાં નથી. દેરડાં છેડવાં નથી તે સામે ગામ કેમ પહોંચાશે ?
- તૃષ્ણાનાં દોરડાના કારણે જીવે ત્યાં ને ત્યાં જ પરિભ્રમણ કરે છે.
શ્રવણ કરતાં કરતાં ઘરમાં જેની સાથે જીવતા હોઈએ એના સ્વભાવ જાણી લેવા. જે અડધે ગાંડા જેવો હેય એની સાથે શું કરવા ચર્ચામાં ઊતરે છે ? સ્વભાવ જાણીને કલહ કે આત્માને ઉદ્વેગ થાય એવા નિમિત્તમાં ન ઊતરવું.
જીવ કષાયમાં આવે છે ત્યારે ભાન રહેતું નથી. એ એટલો આવેશમાં આવી જાય છે કે બીજાને તે શું, પિતાને નુકશાન કરી બેસે છે. જે પોતાને નુકશાન કરી બેસે એ બીજાને નુકશાન કેમ ન કરે? “મારું કે મરું; કાં હું નહિ કાં તું નહિ.”
ફિટ જેવી કષાયની હાલત છે. એ વખતે કાંઈ જ ખબર ન પડે. મંદિરમાં હોય કે પ્રવચનમાં; આવેશમાં એ ઊભો થઈ જાય, ન કરવાનું કરી બેસે.
જીતવાનું કેને છે? કષાયને. ધર્મનું શ્રવણ કર્યા પછી ગમે તે વ્યકિત મળે પણ તમારે એક જ વિચાર કરવાનેઃ “સમતાથી સહન કરી કર્મ ખપાવવાને આ અવસર છે.” પણ મૃત્યુને, ભાગી જવાને, કંટાળી જવાને કે જીવનને ઝેર કરવાનો વિચાર કદી ન કરો.
ગમે ત્યાં જશે પણ જ્યાં સુધી કર્મ પૂરાં નથી થયાં, દેવું ચૂકવાયું નથી ત્યાં સુધી એ તમને નહિ છોડે. બીજા ભવમાં પણ પીછો પકડશે. દેવું તે ચૂક્વવું જ પડશે.
