Tattvavalokan Samiksha

SR No.: 005882
Original Sutra Author: N/A
Author: Abhayshekharsuri
Publisher: Kantilal Chhaganlal
Total Pages: 238
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 15 MB

Page 56

અર્થ-કામ માટે શું કરવું? ધર્મ જ]
[૩૫ છે તે શ્યનયાગનું વિધાન નથી કરતું, ફક્ત તે યજ્ઞનો મહિમા જ જણાવે છે. - તેથી, જેમ તમે જે મોક્ષની ઈચ્છાવાળા છો, તો ઘર્મ કરો (અથવા તમારે ધર્મ કરવો જોઈએ) ઈત્યાદિ રૂપવાક્યોને વિધાનરૂપ માની એ મુજબ પ્રવૃત્તિ કરો છો, પણ જો તમે વનદ્ધિને ઈચ્છો છો તો તમે ધર્મ (જિનપૂજાદિ) કરો” (તમારે જિનપૂજા કરવી જોઈએ); ઈત્યાદિ વાક્યોને મહિમાદર્શક માની એ મુજબ પ્રવર્તતા નથી. એમાં કહેલી વાતનો આચરણમાં ત્યાગ કરો છો, તેમ અમે પણ વેદમાં કહેલા બ્રહ્મયજ્ઞને જણાવનારા વચનને વિધાનાત્મક માની તે મુજબ પ્રવર્તીએ છીએ. પણ શ્યનયાગને જણાવનારા વચનને તો માત્ર સ્વરૂપદર્શક = મહિમાદર્શક જ માનીએ છીએ અને તેથી આચરણમાં તેનો ત્યાગ કરીએ છીએ. તેથી વેદોક્ત બ્રહ્મયજ્ઞને કરતાં અમે વેદોક્ત શ્યનયાગનો કેમ ત્યાગ કરીએ છીએ?” એવું તમે પૂછી શકતા નથી.
આમ, જે દલીલનો જવાબ આવો સરળ,સ્પષ્ટ અને શીઘ ઉપસ્થિત થઈ જવાવાળો હોય, તે દલીલ સાવ પોકળ તો કહેવાય જ... અને જો એ તરત ઊડી જાય એવી પોકળ હોય તો સમર્થ તાર્કિક - અવર્ણનીય પ્રતિભાશાળી પૂજ્ય ઉપાધ્યાયજી મહારાજા એનો ઉપયોગ કરે એ જરાય સંભવતું નથી. પણ તેઓશ્રીએ એનો ઉપયોગ તો કર્યો જ છે, તેથી જણાય છે કે એ દલીલ પોકળ નથી. અને જે પોકળ નથી તો પૂર્વપક્ષી તરફથી ઉક્ત રીતે એનો જવાબ પણ આપી શકાતો ન હોવો જોઈએ. અને જે એ જવાબ આપી શકાતો નથી તો • માનવું જ જોઈએ કે “આજ્ઞાર્થ-વિધ્યર્થ પ્રયોગવાળાં વચનો વિધાનાત્મક હોય ' છે, માત્ર સ્વરૂપદર્શક-મહિમાદર્શક નહિ? . વળી આજ્ઞાર્થ વિધ્યર્થના પ્રયોગવાળાં વચનો પણ જો સ્વરૂપદર્શક – ' મહિમાદર્શક બની શક્તાં હોય, તો ઉપદેશમાળા-પુષ્પમાળાના વિતા-.
શ્લોક અંગે પણ તમે એવું જ કહી શકતા હોવાથી એ શ્લોકનો અર્થ કરવામાં તમે જે છબરડા વાળ્યા છે તે તમારે વાળવા ન પડત.
માટે મહાત્મનું ! પૂ. આ. શ્રી પ્રિયંકરસૂરિ મહારાજે સમુદ્રદત્તને આપેલી દેશનામાં આવેલા નફફટ' વગેરે શ્લોકોનું મહિમાદર્શક તરીકે અર્થઘટન કરવું કોઈ રીતે યોગ્ય નથી.
વળી ર8રામર'. શ્લોકને વિઘાન કરનાર માનીએ અને મહિમાદર્શક જ માનીએ, તો એ પણ ફલિત થઈ જાય કે એ શ્લોક મોક્ષ માટે પણ