Tattvavalokan Samiksha

SR No.: 005882
Original Sutra Author: N/A
Author: Abhayshekharsuri
Publisher: Kantilal Chhaganlal
Total Pages: 238
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 15 MB

Page 50

અર્થ-કામ માટે શું કરવું ? ધર્મ જ ]
[ ૨૯
કહે છે કે યોગશાસ્ત્રના આ બીજા વચનથી સિદ્ધ થાય છે કે સાધુઓને જ સકામ નિર્જરા હોય છે.મિથ્યાત્વીઓને તો કર્મક્ષય વગેરે માટે તપ-કષ્ટ કરતાં હોય તોપણ અકામ નિર્જરા જ હોય છે.’
પૂર્વપક્ષીના આ વચન અંગે પૂ. ઉપાધ્યાયજી મ. કહે છે કે હોવા સામા યમિનામ્' એવું જે કહ્યું છે તે ઉત્કૃષ્ટ સકામ નિર્જરા તેઓને જ હોય છે' એ રીતે ઉત્કૃષ્ટ સકામ નિર્જરાના સ્વામીને જણાવવાના તાત્પર્યમાં છે. જો આવું તાત્પર્ય ન માનો તો દેશવિરતિ અને અવિરત સમ્યગ્દૃષ્ટિ જીવોને પણ અકામ નિર્જરા જ હોવી.સિદ્ધ થઈ જાય; કેમ કે તેઓ પણ ચમી' શબ્દથી વાચ્ય ન હોઈ અયમી’રૂપે તો મિથ્યાત્વી કરતાં કોઇ વિશેષતા ધરાવતા નથી. પણ તેઓને અકામ-નિર્જરા જ હોય એ શાસ્ત્રકારને ઇષ્ટ નથી, તેથી આ વચન ઉત્કૃષ્ટ સકામ-નિર્જરાના અધિકારીને જણાવવાના તાત્પર્યમાં છે, એમ માનવું જોઈએ... જેથી કોઈ દોષ રહેતો નથી.
અહીં પૂ. ઉપાધ્યાયજી મહારાજા “દેશવિરતિ અને અવિરત સમ્યક્ત્વી જીવોને પણ સકામ નિર્જરા હોવી તો અન્યત્ર શાસ્ત્રાદિમાં પ્રસિદ્ધ જ છે, જેનો આ શ્લોકના સીધા અર્થથી વિરોધ થાય છે. તેથી આગળ-પાછળનો સંદર્ભ તપાસી, આવો વિરોધ ન,થાય એ માટે કહેવું જોઈએ કે આ શ્લોક ૧૨થી મિથ્યાત્વીઓને પણ સકામ નિર્જરાનો નિષેધ સિદ્ધ કરી શકાતો નથી.” એટલું જ કહીને અટકી ગયા નથી, કિન્તુ શ્લોક ૫૨થી જ તાત્પર્યાર્થ કાઢી મિથ્યાત્વીઓને પણ સકામ નિર્જરા હોવી સંભવે છે; એવા સ્વાભિપ્રેતાર્થની સિદ્ધિ કરી છે. (અહીં જે ધર્મપરીક્ષા અને અધ્યાત્મમત પરીક્ષાના સંદર્ભો ટાંક્યા છે, તે લંબાણ કરવા માટે નહિ, પણ તમારી પદ્ધતિ શાસ્રકારોની પદ્ધતિ કરતાં કેટલી બધી વિરુદ્ધ અને અલ્પજ્ઞતા ભરેલી છે તે દર્શાવવા માટે છે, એની નોંધ લેવા વિનંતી છે.)
પ્રશ્ન : પણ અમે પણ ફ ફ... અને ચા... એ બે શ્લોકો પૂજાનો મહિમા દર્શાવનારા છે, પણ તેવાં સુખો મેળવવા માટે પૂજા કરવાની પ્રેરણાવિધાન કરનારા નથી ઇત્યાદિ તાત્પર્ય દેખાડયું જ છે ને ? તો પછી તમે કેમ એમ કહો છો કે અમે એ શ્લોકોને અધ્ધર જ ઉડાડી દઈએ છીએ... ઇત્યાદિ!
ઉત્તર : હા ! તમે તાત્પર્ય દેખાડવાનો આભાસ ઊભો કર્યો છે ખરો, પણ શાસ્ત્રવિધાનના શબ્દો સાથે તદ્દન અસંગત હોય તેવું તાત્પર્ય દેખાડયું