________________
579
. હૃદય નયન નિહાળે જંગધણી
આશ્રવની ક્યાંય પ્રધાનતા નથી, અશુભભાવો તેમને સ્પર્શતા જ નથી અને સાતમા અપ્રમત્ત ગુણસ્થાનકે રહેવાનું સામર્થ્ય ઘટતા, જીવવીર્યની નબળાઈના પ્રભાવે છઠ્ઠા પ્રમત્ત ગુણસ્થાનકે આવે ત્યારે પણ ઉપરના જ અધ્યવસાય સ્થાનોની સ્પર્શના હોવાથી ઉત્પન્ન થતાં શુભભાવો પ્રતિ પણ જ્ઞાતાદૃષ્ટાભાવ જ હોય છે. જીવવીર્યની પ્રબળ જાગૃતિથી ક્યાંય પણ શુભભાવોને મારા માનવાપણું કે તેને સારા માની તેમાં ભળવાપણું નથી હોતું માટે તેઓને ધર્મપુરુષાર્થ નહિ પણ મોક્ષપુરુષાર્થ જ હોય છે. જ્ઞાનયોગમાં જસ મન વરતે તે કિરીયા સોભાગ-૩૫૦ ગાથા સ્તવન.
આત્મરણતારૂપ જ્ઞાનયોગ હોવાથી તેમની ક્રિયા પણ સોભાગી એટલે સુંદર હોય છે. બીજાને જોવી ગમે તેવી હોય છે. ક્રિયામાં જ્ઞાનયોગ વણાયેલો હોવાના કારણે ક્રિયા દર્પણના જેવી સ્વચ્છ હોય છે.
ધારણા મેધાવીની સાથે મર્યાદામેધાવી હોવાથી સંપ્રદાયમાં ચાલી આવેલી પવિત્ર પ્રણાલિકાને આચરનારાસ્વીકારનારા તેમજ માનનારા હોય છે. આત્મ સ્વરૂપમાં રમમાણ હોવાના કારણે ક્યાંય પણ બળવાખોર વૃત્તિ કે પૂર્વ પુરુષોની મર્યાદાને ઉલ્લંઘવા રૂ૫ વૃત્તિ જન્મ જ પામતી નથી. યથાવૃંદા નામના શાસ્ત્રમાં બતાવેલ કુંગુરુની જેમ ગમે ત્યારે ગમે તેમ બોલનારા કે ગમે તેમ કરનારા નથી હોતા. પરંતુ દરેક કાર્યનો નિર્ણય શાંતચિત્તે અનેક ગીતાર્થ મહાપુરુષોની સાથે સંવાદિતા સર્જાય તે રીતે કરનારા હોય છે. શાસ્ત્રબોધ વિનાના કે શાસ્ત્રબોધની અલ્પતાવાળા જીવોની બુદ્ધિનો ભેદ કરનારા કે લોકોની શ્રદ્ધાને ભાંગનારા ભંજક તેઓ નથી હોતા. પૂર્વપુરુષો દ્વારા ચાલી આવેલી પ્રણાલિકામાં યુક્તિ કે તર્કને આગળ કરીને કે, શાસ્ત્રની કોઇક પંક્તિને આગળ કરીને તેને ખોટી ઠેરવવામાં અનેક આત્માઓનો બુદ્ધિ ભેદ થાય, ધર્મ કરવામાં શંકિત રહે
અક્રિયતા, અક્રમિકતા, અભેદતા, નિત્યતા એટલે જ અદ્વૈતતા!
'
