________________
યોગદર્શન
૨ ૨૭ ८ विषयदोषदर्शिनः...वैराग्यम् । योगभाष्य १. १५ । ८ रागादयः खलु कषायाश्चित्तवर्तिनस्तैरिन्द्रियाणि यथास्वं विषयेषु प्रवर्त्यन्ते तन्मा
प्रवर्तिषतेन्द्रियाणि तत्तद्विषयेष्विति तत्परिपाचनायारम्भः प्रयत्नः सा यतमानसंज्ञा । तदारम्भे सति केचित्तु कषायाः पक्वाः, पक्ष्यन्ते च केचित्, तत्र पक्ष्यमाणेभ्यः पक्वानां व्यतिरेकेणावधारणं व्यतिरेकसंज्ञा । इन्द्रियप्रवर्तनासमर्थतया पक्वानामौत्सुक्यमात्रेण मनसि व्यवस्थानमेकेन्द्रियसंज्ञा । औत्सुक्यमात्रस्यापि निवृत्तिरुपस्थितेष्वपि दिव्या
दिव्यविषयेषूपेक्षाबुद्धिः संज्ञात्रयात् परा वशीकारसंज्ञा । तत्त्ववैशारदी १.१५ । १० योगभाष्य १. १५ । ११ ईश्वरप्रणिधानाद्वा । योगसूत्र १. २३ ।। १२ तस्य वाचकः प्रणवः । तज्जपस्तदर्थभावनम् । योगसूत्र १. २७-२८ । १३ प्रणिधानाद् भक्तिविशेषाद् आवर्जित ईश्वरस्तमनुगृह्णात्यभिध्यानमात्रेण ।
अभिध्यानादपि योगिन आसन्नतमः - समाधिलाभः फलं भवति । योगभाष्य १. २३ ।
