________________
મળ્યો બોધ સુખસાજ
સાથેનું આ તાદાભ્ય – ઐક્યબુદ્ધિ એ જ દુઃખનું કારણ છે.
જ્ઞાની પુરુષો કહે છે કે ધર્મની મૂળ શિક્ષા એક વાતમાં સમાઈ જાય છે અને તે એ કે વ્યક્તિ એમ જાણી લે કે પોતે શરીર નથી. પ્રતિઘડી, દુઃખમાં-સુખમાં, પીડામાં-અપીડામાં નિરંતર એ બોધથી પ્રભાવિત રહેવું કે તમે શરીર નથી. ઊઠતા-બેસતાં, સૂતાં-જાગતાં, ભોજન કરતાં-ઉપવાસ કરતાં એ બોધથી પ્રભાવિત રહેવું કે તમે શરીર નથી. આત્મસિદ્ધિનો માર્ગ આ છે. •
રૂપીનો જ સ્વીકાર
સંસારી જીવની તકલીફ એ છે કે તેનું જ્ઞાન ઇન્દ્રિયોના માધ્યમથી પ્રવર્તી રહ્યું હોવાના કારણે તે માત્ર રૂપી પદાર્થોનો જ સ્વીકાર કરે છે. જે પણ તેને ઇન્દ્રિયો દ્વારા અનુભવમાં આવે છે, એનો જ તે સ્વીકાર કરે છે.
જે આપણને દેખાય છે તે રૂપ છે, આકાર છે. જે આપણને નથી દેખાતું તેનું પણ અસ્તિત્વ છે. તમે મને જુઓ છો ત્યારે તમે હાથ જુઓ છો, પગ જુઓ છો, ચામડી જુઓ છો, આંખ-કાન જુઓ છો. તમે ઇન્દ્રિયોની પકડમાં આવે તે જુઓ છો, પરંતુ હું જાણું છું કે હું તમે જુઓ છો કે છો તેના કરતાં કંઈક વિશેષ છું, કંઈક વધારે છું. એની પ્રતીતિ મને છે. હું જાણનાર છું, વિચારનાર છું, ક્રોધાદિ ભાવ મારામાં છે જે તમારી ઇન્દ્રિયોની પકડમાં આવતા નથી.
પદ
