________________
મળ્યો બોધ સુખસાજ
કર્તાભાવ પાછો આવી જાય છે, પાછલા દરવાજાથી પ્રવેશ કરી લે છે. અકર્તા બન્યા વિના સ્વરૂપમાં ઐક્ય પમાતું નથી અને ગુરુકૃપા વિના અકર્તાભાવ પ્રગટતો નથી. આ વિના મન-વચન-કાયાના યોગ શુભ પ્રવૃત્તિમાં રાખવા છતાં કર્તુત્વભાવમાં મંદતા આવતી નથી. ઊલટું અહંકારની વૃદ્ધિ થાય છે કારણ કે શુભ પ્રવૃત્તિ તો મૂચ્છિતપણે પણ થઈ શકે, જ્યારે સ્વરૂપાનુસંધાન તો માત્ર જાગૃતિ હોય ત્યારે જ થઈ શકે.
જ્યારે જ્યારે શિષ્યને સ્વરૂપની પ્રાપ્તિ થાય છે, ત્યારે ત્યારે અકર્તાભાવ હોય છે. તેથી શિષ્ય કહે છે કે આ જે થયું છે તે ગુરુના પ્રસાદથી જ થયું છે. ગુરુની કૃપા તો સર્વ પર થાય છે પણ જે સમર્પિત ભાવે રહે છે અર્થાત્ અકર્તાભાવમાં સરી પડે છે તેને સ્વરૂપનિકટતા અનુભવાય છે. ભક્તનો સમર્પણભાવ તેનામાં અહંકાર નિર્મિત થવા દેતો નથી. તેની ભક્તિ “'ને વિસર્જિત કરી દે છે, નષ્ટ કરી દે છે.
અકર્તાભાવ ગુરુભક્તિથી
જ્યાં જીવ ગુરુભક્તિ વિના ભેદજ્ઞાનના અભ્યાસમાં આગળ વધે છે ત્યાં એ ભાવ ઊઠવાની સંભાવના રહે છે કે આ મેં કર્યું. બીજું કોઈ તો છે નહીં તેથી મારાથી થયું એવી અક્કડતા આવી જાય છે. પણ જેના હૃદયમાં ગુરુભક્તિ છે તે આ કાર્યનું આખું શ્રેય શ્રીગુરુનાં ચરણોમાં સમર્પિત કરતો રહે છે અને હું' નિર્મિત થવા દેતો નથી. અહં જાગતાં જ
૧૮૬
