________________
મળ્યો બોધ સુખસાજ
અને મસ્તકરૂપી પડદા ઉપર તે રજૂ કરે છે. જેમ તમે ચલચિત્ર જોવા જાઓ છો ત્યારે પડદા ઉપર તેનું પ્રસારણ થાય છે; તેમ બહારના રૂપનું ચિત્ર ભીતરના પડદા ઉપર રજૂ થાય છે અને તમે મગ્ન થઈ જાઓ છો. જેમ સિનેમાના પડદા ઉપર કંઈ જ નથી છતાં કેવા સુખી-દુઃખી થાઓ છો! કેવું પાગલપણું, કેવી ઉત્સુકતા, કેવી આતુરતા, કેવી ઉત્તેજના!! આખું જીવન આ જ કર્યું છે. સિનેમાગૃહનાં ચલચિત્રો એ આપણી અંદર નિરંતર બનતી ઘટનાઓનો જ ફેલાવે છે, વિસ્તાર છે. ચલચિત્ર જોવું ગમે છે, કારણ કે મનની રીત સાથે એનો મેળ બેસે છે. ' '
આંખોને ભીતર વાળવાનો અર્થ છે - આંખ માત્ર જોવાનું યંત્ર બની રહે, રૂપને જોવાની વાસના ન રહે, કારણ કે રૂપ તો માત્ર ચિત્રો છે. જો તમારું પાગલપણું વિસર્જિત થાય તો ધીમે ધીમે તમે અનુભવશો કે જે ઊર્જા ઇન્દ્રિયો દ્વારા બહાર જતી હતી, ભટકતી હતી તે હવે અંતરમાં સ્થિત થવા લાગી છે.
ભીતર સ્થિરતા નથી, કારણ કે ઊર્જા ઇન્દ્રિયો દ્વારા બહાર ભાગી જાય છે. ઈન્દ્રિયો છિદ્ર છે તમારી ગાગરમાં. આ છિદ્રો દ્વારા તમારી શક્તિ બહાર ચાલી જાય છે. જો આમ જ ચાલતું રહ્યું તો તમે ખાલીને ખાલી જ રહેશો. પરંતુ જો તમારી ઊર્જા છિદ્રો દ્વારા બહાર ભટકે નહીં, વેડફાય નહીં તો તે ભીતર જાય, સ્થિર થાય. ધ્યાન છિદ્ર દ્વારા ભટકતું હતું તે હવે ભીતરમાં જોડાય.
૧૬૪
