________________
મળ્યો બોધ સુખસાજા
દોષની સમજ કેળવતો નથી અને તેથી દોષમુક્તિના પ્રયત્ન પણ થતા નથી.
જીવને ઊંડા ઊતરવું ગમતું જ નથી. બધાં પડખેથી વિચારીને સત્ય પ્રાપ્ત કરવાની મહેનત કરવી નથી, આળસ વર્તે છે, સત્યને સ્વીકારવાનું સાહસ નથી. તેથી તે રૂપાંતરિત થતો નથી.
પ્રયોગથી પણ મતની પુષ્ટિ!
પ્રયોગ કર્યા વિના માની લેવાથી નુકસાન એ થાય છે કે એ દિશામાં કોઈ પુરુષાર્થ થતો નથી. જ્ઞાની પુરુષો પ્રયોગ કરીને માનવાનું કહે છે, એને બદલે આગાહી જીવ માનીને પ્રયોગ કરે છે અને તેથી તેને સત્યની પ્રાપ્તિ તો થતી નથી, ઊલટું તેના મતની જ પુષ્ટિ થાય છે!
એક માણસ ૧૩ના આંકડાને અપશુકનિયાળ માનતો હતો. બાળપણથી તે એવું સાંભળતો આવ્યો હતો તેથી તેને એ માન્યતા દૃઢ થઈ પડી હતી. આ માન્યતાને સિદ્ધ કરવા માટે તેણે સંશોધન શરૂ કર્યું. હૉસ્પિટલ, પોલીસચોકી, રેલ્વેસ્ટેશન, સ્મશાન, પાગલખાનું વગેરે સ્થળોએ જઈ તેણે પ્રમાણ ભેગાં કર્યા કે ૧૩મી તારીખે અકસ્માત, અપરાધ, ખૂન, આત્મહત્યા, ગાંડપણ વગેરેના કેટલા કિસ્સા નોંધાયા છે. આ કિસ્સાઓ અને તારણો ભેગાં કરી તેણે એક પુસ્તક લખ્યું કે તેની વાત કઈ રીતે સાચી છે. પણ આ રીતે
૧૪૪
