________________
મળ્યો બોધ સુખસાજ
પાંચે ભાઈઓ સાથે રહેશો તો શક્તિશાળી રહેશો, કોઈ તોડી નહીં શકે. અને જો છૂટા પડશો તો શક્તિશાળી નહીં રહો, તૂટી જશો. દીકરાઓ પણ આ વાત સમજી ગયા. તેમણે મનોમન પ્રશંસા કરી કે પિતાએ સારી યુક્તિ વાપરી!
આગળ જતાં મોટા ભાઈને ત્યાં ત્રણ દીકરા થયા. એ વૃદ્ધ થયો અને પુત્રો પરસ્પર લડવા માંડ્યા. પિતાની યુક્તિ કેવી કાર્યકારી નીવડી હતી, એ યાદ આવતાં તેણે એ યુક્તિનો ઉપયોગ કરવાનું નક્કી કર્યું. પ્રથમ તો કુટુંબમાં બધાંને ભેગાં કરતાં દમ નીકળી ગયો. પછી પુત્રોને લાકડી લાવવાનું કહ્યું એ તેમને ન ગમ્યું. હવે શહેરમાં પહેલાંની જેમ લાકડી મળતી ન હતી. જેમ, તેમ બજારમાંથી ત્રણ લાકડી મળી અને તેય મોટી ને જાડી!, પિતાએ પુત્રોને લાકડી બાંધવાનું કહ્યું એ પણ ખૂબ કંટાળા સાથે બાંધી. પછી તોડવાનું કહેતાં કોઈથી બાંધેલી લાકડીઓ તૂટી નહીં. પિતા પ્રસન્ન થયો કે યુક્તિ કાર્યકારી નીવડી રહી છે.
યુક્તિનો અંતિમ તબક્કો આવ્યો. રસ્સી છોડી દરેકને એક એક લાકડી આપી તોડવાનું કહ્યું. મોટા દીકરાએ લાકડી પગેથી દબાવી તોડવા કોશિશ કરી અને લાકડી તો ન તૂટી પણ પગનું હાડકું તડાક દઈને તૂટી ગયું!
સત્ય એ જ હતું. કહેવું પણ એ જ હતું. અને છતાં ૩૦૪૦ વર્ષ પહેલાંની યુક્તિ ચાલી નહીં. સાચી હોવા છતાં એ યુક્તિ કામ ન લાગી. સમય વીતવા સાથે વ્યવહારમાં,
૧૨૦
