________________
કાર્યથી નિષ્પન્ન = નામની સાથે સ્પરું કૃતા રૂ-૧-૨' થી તત્પપુરુષ સમાસ. “ઘાર્થે ૩-૨-૮' થી પ્રાપ્ત સપ્તમીના લોપનો આ સૂત્રથી નિષેધ વગેરે કાર્ય થવાથી અનુક્રમે વર્ષે લોનઃ વરેન:
સુખનું સરસિનમ્ શોઃ સિનઃ અને મહિના આવો પ્રયોગ થાય છે.વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી સપ્તમી વિભતિના લોપનો નિષેધ ન થાય ત્યારે “Qા ૩-૨-૮' થી સપ્તમીનો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી અનુક્રમે વર્ષનઃ સર: વરાઃ Mનું સરનામું શરનઃ ૩રોનઃ અને મનોનઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ - વષમાં ઉત્પન્ન. જલમાં ઉત્પન્ન. સારા સ્થાનમાં ઉત્પન. કમલ. કમલ. ઘાસ વિશેષ અથવા બાણમાં ઉત્પન. સ્તન. કામદેવ. ૨૬
g - વ - અર્ષ - શરત - જાતિ
૨ / ૨ / ૨ /
1 - આ ઉત્તરપદ પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા વુિં પ્રવૃ૬ વર્ષ શત્ અને વાત - પૂર્વપદથી પરમાં રહેલી સપ્તમી વિભતિનો લોપ થતો નથી. પૂર્વ સૂત્રથી આ સૂત્રનો પૃથર્ આરંભ હોવાથી વા નો અધિકાર નિવૃત્ત છે. વિવિ નાતઃ પ્રવૃષિ ખાતા; વર્ષાગાતઃ ; શારિ ખાતઃ અને જાતે ગાતઃ આ અર્થમાં સૂત્ર નં. -૨-૨૬ માં જણાવ્યા મુજબ તાદૃશ ઝનું ધાતુને રુ પ્રત્યયાદિ અને સમાસાદિ કાર્ય બાદ “ઉજાએં ૩-૨-૮' થી પ્રાપ્ત સપ્તમીના લોપનો આ સૂત્રથી નિષેધ થવાથી અનુક્રમે સિવિનઃ પ્રવૃષિન: વર્ષોસુનઃ શનિઃ અને જાન: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ - સ્વર્ગમાં ઉત્પન્ન. વષમાં ઉત્પન્ન. વષમાં ઉત્પન. શરદ ઋતુમાં ઉત્પન. કાળમાં ઉત્પન. ૨૭ના.
१८४
