________________
૨૭૪
ઉપશમનાકરણ ભાગ-૧
મખંડની દ્વિગુણહાનિના સ્થાન+xX
બીજા ખંડની પ્રથમદ્વિગુણહાનિમાં દલિક પ્રથમખંડની ચરમદ્વિગુણહાનિથી બમણું.
એટલે કે (૨)પ્રથમખંડની દ્વિગુણહાનિના સ્થાનો * * તેના કરતા બીજા ખંડની બીજી દ્વિગુણહાનિનું દલિક બમણ=(૨)પ્રથમખંડની વિગુણહાનિા સ્થાન*** તેના કરતા બીજા ખંડની ત્રીજી દ્વિગુણહાનિનું દલિક બમણુ=(૨)પ્રથમખંડની દિગુણહાનિના સ્થાનકમ થાવત્ બીજા ખંડની ચરમ દ્વિગુણહાનિનું દલિક =
(૨પ્રથમખંડની દ્વિગુણહાનિના સ્થાન(દ્વિતીયખંડની દ્વિગુણહાનિના સ્થાન-૧)કસ અસત્કલ્પનાથી બીજા ખંડની પ્રથમ દ્વિગુણહાનિમાં દલિક = ૧૬૦૦
બીજા ખંડની બીજી દ્વિગુણહાનિમાં દલિક = ૩૨૦૦,
બીજા ખંડની ત્રીજી દ્વિગુણહાનિમાં દલિક = ૬૪૦૦ કુલ દ્વિગુણહાનિ ચાર ગણીએ તો છેલ્લી દ્વિગુણહાનિમાં દલિક = ૧૨,૮૦૦
બીજા ખંડના કુલ પ્રદેશ = છેલ્લી દ્વિગુણહાનિના પ્રદેશોને બમણા કરી તેમાંથી બીજાખંડની પ્રથમ દ્વિગુણહાનિના પ્રદેશ ન્યૂન કરતા કુલ બીજા ખંડના પ્રદેશ આવે. જે આ પ્રમાણે છે -
[૨ ૪ (૨)બનેપંડના દિગુણનાનિના સ્થાનો-૪] - [(૨)પ્રથમખંડના દિગુણહાનિના સ્થાનો મ] = [(૨)બનેખંડના દિગુરહાનિના સ્થાનો ] - [(૨ પ્રથમખંડના દિગુણહાનિા સ્થાનો ]
બીજા ખંડની પ્રથમ દ્વિગુણહાનિમાં દલિક પ્રથમખંડ પરિપૂર્ણ કરતા કંઈક અધિક (વિશેષાધિક) આવશે. કેમકે પ્રથમખંડની છેલ્લી દ્વિગુણહાનિથી બમણા છે.
બીજા ખંડની બીજી દ્વિગુણહાનિમાં દલિક = કંઈક અધિક પ્રથમ ખંડ x ૨ બીજા ખંડની ત્રીજી દ્વિગુણહાનિમાં દલિક = કંઈક અધિક પ્રથમ ખંડ x ૪
બીજા ખંડની ચરમ દ્વિગુણહાનિમાં દલિક = કંઈક અધિક પ્રથમ ખંડ ૪ (૨)બીજાખંડની દ્વિગુણહાનિના સ્થાન-૧
એટલે કે કંઈક અધિક પ્રથમખંડના દલિકના પ્રમાણને બીજા ખંડમાં જેટલી દ્વિગુણહાનિ છે તેથી ૧ જૂનવાર બમણું કરીએ ત્યારે બીજા ખંડની ચરમ દ્વિગુણહાનિમાં
