Page Text
________________
मिच्छत्तमोहएगूणहत्तरं कोडिकोडिमयराणं । नियमा खवेइ जीवो अहापवत्तेण करणेण ॥८॥ एवं गिरिसिरिदुपलकूमेण काउण गंठिभेयं तु । कोडाकोडीअंतो जा पत्तो गंठिदेसम्मि ॥९॥
સારાર્થઃ મિથ્યાત્વમોહનીયકર્મની ઓગણોસિત્તેર કોટાકોટી સાગરોપમ જેટલી સ્થિતિનો ક્ષય આ યથાપ્રવૃત્તિકરણ વડે થાય છે. આ યથાપ્રવૃત્તિકરણ થાય ત્યારે આત્મા મંથિદેશ સુધી
આવ્યો કહેવાય. એ પછી ગ્રંથિભેદ કરે. * કર્મસ્થિતિઓનો પરસ્પર સંબંધઃ
મોહનીયકર્મની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ સીત્તેર કોટાકોટી સાગરોપમની છે. શેષકર્મોની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ તેનાથી ઓછી સંખ્યામાં છે.
યથાપ્રવૃત્તિકરણ દ્વારા મોહનીયકર્મની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિનો નાશ થાય છે અને એ સાથે આયુષ્ય સિવાયના બાકીના તમામ કર્મોની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિનો પણ નાશ થાય છે. આમ, બધાં જ કર્મોની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ આ રીતે નાશ પામી. બધાં જ કર્મોની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિનો સાગમટો નાશ કેમ થયો? એ સમજવા માટે કર્મસ્થિતિઓનો પારસ્પરિક સંબંધ સમજવો પડે.
કર્મસ્થિતિઓનો પારસ્પરિક સંબંધ કાંઈક આવો છે– () મોહનીયકર્મની ઉત્કૃષ્ટસ્થિતિ જ્યારે બંધાય છે ત્યારે જ્ઞાનાવરણીય, દર્શનાવરણીય,
અંતરાય, નામ ગોત્ર અને વેદનીય આ છ કર્મોની સ્થિતિનો પણ ઉત્કૃષ્ટ બંધ થાય છે.
જ્યાં સુધી આત્મા ઉપર મોહનીય કર્મની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિનું અસ્તિત્વ છે ત્યાં સુધી ઉપરોક્ત
છ કર્મોની સ્થિતિ પણ ઉત્કૃષ્ટ જ રહે છે. () જ્ઞાનાવરણીયકર્મ કે એવા મોહનીયકર્મ સિવાયના છ પૈકીનાં કોઈ એક કર્મની ઉત્કૃષ્ટ
સ્થિતિ જયારે બંધાય છે ત્યારે મોહનીયકર્મનો અને શેષ તમામ કર્મનો ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ બંધ
થાય જ એવો નિયમ નથી. થાય પણ ખરો અને ન પણ થાય. (૪) ઉપરના બે નિયમ દ્વારા એ નક્કી થયું કે મોહનીયકર્મના ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિબંધ સાથે બાકીના
છ કર્મોના ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિબંધને સંબંધ છે પરંતુ અન્ય કોઈ કર્મના ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિબંધ સાથે આવો સંબંધ નથી. હવે મૂળ મુદ્દો પકડીએ - યથાપ્રવૃત્તિકરણ દ્વારા મોહનીયકર્મની ઉત્કૃષ્ટસ્થિતિનો સૌ પ્રથમ ધ્વંસ થાય છે. શેષછકર્મોની ઉત્કૃષ્ટસ્થિતિતો મોહનીયકર્મની ઉત્કૃષ્ટસ્થિતિ ઉપર આધારિત હતી. આધાર જ્યાં તૂટ્યો ત્યાં આધારિત શી રીતે ટકી શકે? માટે આ છ કર્મોની સ્થિતિ પણ મોહનીય કર્મનો સ્થિતિનાશ થાય છે તે સાથે જ નાશ પામતી જાય છે.
____ 'बोधिपताका' टीकया विभूषितं
| SR No. | 005776 |
| Book Title | Samyaktva Rahasya Prakaranam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Siddhasensuri, Hitvardhanvijay |
| Publisher | Kusum Amrut Trust |
| Publication Year | 2010 |
| Total Pages | 194 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 5 MB |