Page Text
________________
* 'बोधिपताका' वृत्तिः : . चिंतामणीति । 'एयं' सम्यक्त्वं परोपादानैः प्राप्यत्वादुर्लभतमम् । 'सव्वेहिं चिंतामणीकप्पतरु - नवनिहि - धेणु - नरिंदइदेहिं इहलोइएहिं' लोकेऽत्यन्तदुर्लभाऽवाप्तित्वान्महामहात्म्यवन्त एते मनोवाञ्छितविश्रायिणो यथा चिन्तामणिर्रलविशेषः देवतावासितः, कल्पतरुर्देवाऽधिष्ठितोवृक्षविशेषः, नवनिधयः, कामदुधा देवाविष्टधेनुः, नरेन्द्रेन्द्रत्वञ्चक्रवर्तित्वम्, अत्रैकमपि दुष्प्रापं सर्वेषां का कथा ? समुच्चयोऽप्येतेषां कुत्रचित् सुलभः न सम्यक्त्वम्, सम्यकत्व -समक्षं भास्कर - खद्योतन्याय्येनैतेषां तुच्छत्वादेभ्योऽतितमं सम्यक्त्वं, यदुद्गीर्णं दिगम्बराऽऽचार्यैः शिवकोटिभिर्भगवत्याराधनायाम्, सम्मत्तस्स य लंभो तेलोकरज्जस्स हवेज्ज जो लंभो । सम्मदसणलंभो वरं ण तेलोकलंभादो ॥ 'उवमिज्जइ' एतादृक् सम्यक्त्वमेते चेहलौकिकास्तेभ्यस्तद् कथमुपमीयेत ? ।।४२।। * शानो लावार्थ :
જેમનું આત્મિક ઉપાદાન શ્રેષ્ઠ છે તેમને જ સમ્યગ્દર્શનની પ્રાપ્તિ થઈ શકે છે માટે સમ્યત્વ એ સૌથી દુર્લભ તત્ત્વ છે. આવા સમ્યકત્વને ઇહલૌકિક કોઈ પણ દ્રવ્યની સાથે શી રીતે સરખાવાય? એ દ્રવ્ય ગમે તેટલું ઉત્તમ ભલે હોય તો પણ તે ઇહલૌકિક છે. તેવા પુષ્કળ દ્રવ્યોની ઉપમા સમ્યક્ત્વને આપીએ તો પણ સમ્યકત્વનો વાસ્તવિક મહિમા પ્રગટ કરી શકાતો નથી.
જેમ કે ચિંતામણીરત્ન, કલ્પવૃક્ષ, કામધેનુ, નવનિધિ અને ચક્રવર્તીપણું... આ વસ્તુઓ પૈકીની એકાદ વસ્તુ પણ મેળવવી દુર્લભ છે તેથી જ આ દરેકનો અપૂર્વમહિમા છે. આ દરેક ચીજો દેવાધિષ્ઠિત છે. મનોરથોને સફળ કરનારી છે. હજી એ સુલભ છે કે આ દરેક ચીજો કોક એકને જ, એકી સાથે મળી જાય પરંતુ સમ્યગ્દર્શનની પ્રાપ્તિ એથી પણ વધુ દુર્લભ છે. સમ્યકત્વ જો સળગતો સૂર્ય છે તો આ બધાં રત્નો ઝાંખા આગિયા જેવા છે માટે જ સમ્યકત્વ ઉપરોક્ત સર્વ દ્રવ્યોથી વધુ મહાન છે. દિગંબરાચાર્ય શિવકોટીએ “ભગવતી આરાધના' માં કહ્યું છે કેसम्मत्तस्स य लंभो तेलोकूरज्जस्स हवेज्ज जो लंभो । सम्मदसणलंभो वरं ण तेलोकलंभादो ॥
સારાર્થ એક તરફ સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિને મૂકો. બીજી તરફ ત્રણે લોકના સામ્રાજ્યની પ્રાપ્તિને મૂકો. ત્રણે લોકનું સામ્રાજય તુચ્છ છે. તેથી વધુ ઉચ્ચ સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિની ક્ષણ છે...
सम्यक्त्वरहस्यप्रकरणम्, गाथा-४२
१४१
| SR No. | 005776 |
| Book Title | Samyaktva Rahasya Prakaranam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Siddhasensuri, Hitvardhanvijay |
| Publisher | Kusum Amrut Trust |
| Publication Year | 2010 |
| Total Pages | 194 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 5 MB |