Page Text
________________
હિતબુદ્ધિથી હિતકારી પણ કેડવા વચન ન બોલે, મૂલ્યવાન પણ સોનું અગ્નિતાપિત કોણ સ્વીકારે ધન. ૭૫
પૃથ્વી વગેરે જીવો ઉત્પન્ન થાય જ છે.
હવે આમાં ચિરકાળ એટલે કેટલો કાળ લેવો ? કઈ પૃથ્વી માટે આ વિવક્ષા સમજવી અને કઈ પૃથ્વીઓ માટે ન સમજવી ? પૃથ્વી અચિત્ત બન્યા બાદ ફરી પાછી કેટલા કાળમાં સચિત્ત બને ? એના કોઈ ચોક્કસ કાળમાપો મારા જાણવામાં આવ્યા નથી. એટલે આ અંગે ગીતાર્થ મહાપુરુષો જે કહે એ જ મારે પ્રમાણ છે. બે માસની ઋતુ વગેરે જે બાબતો બૃહત્કલ્પાદિ ગ્રંથોમાંથી જાણવા મળી છે, તે તે મુજબ લખી છે.
છતાં આમાં કંઈપણ સૂત્ર વિરુદ્ધ પ્રરૂપણા થઈ હોય તો ત્રિવિધ ત્રિવિધ ક્ષમાપના માંગું
છું.
વિસ્તીર્ણ : સ્થંડિલભૂમિની જગ્યા ઓછામાં ઓછી એક હાથ લાંબી – પહોળી ટાઈલ્સના માપ જેટલી તો હોવી જ જોઈએ કે જેમાં કોઈપણ જીવ-જંતુ વગેરે ન હોય.
આટલી વિસ્તીર્ણભૂમિ ઉંચી-નીચી પણ હોઈ શકે છે, પણ એ ન ચાલે. માટે જ આગળ સમ ભૂમિની વાતુ પણ દર્શાવી દીધી છે.
ચક્રવર્તીનું સૈન્ય જ્યાં પડાવ નાંખે, એ બારયોજના જેટલી વિશાળભૂમિ સંપૂર્ણ અચિત્ત બની જાય. સ્થંડિલ માટે ઉપયોગી થાય. આ સર્વોત્કૃષ્ટ સ્થંડિલભૂમિ કહેવાય.
દૂરાવગાઢ : જમીન ઉંડાઈમાં ઓછામાં ઓછી ચાર આંગળી જેટલી તો અચિત્ત હોવી જ જોઈએ. એનો લાભ એ કે માત્ર જમીનમાં ઉતરે તોય જમીન સખત-.ઝૂષિર હોવાથી ચૂસાતું ચૂસાતું ઉતરે. એટલે બે-ત્રણ-ચાર અંગુલથી વધારે નીચે એ માત્રુ ન જાય. પરીક્ષા કરવી હોય તો આવી શુધ્ધ જમીન પર માત્ર કર્યા બાદ બે મિનિટ પછી એ જમીન ખોદીને જોઈ લેવી કે કેટલા આંગળ સુધી ભીની થઈ છે.
હવે જો એ જમીન એક-બે આંગળ જ અચિત્ત હોય અને પછી મિશ્ર-સચિત્ત હોય, તો પછી એ માત્ર બે આંગળથી વધુ ઉંડે જાય કે તરત એ સચિત્તપૃથ્વીની હિંસા થાય. એટલે જ ઓછામાં ઓછી ચાર આંગળ તો એ જમીન અચિત્ત હોવી જ જોઈએ.
કઈ માટી સચિત્ત કે અચિત્ત ? એનું સ્થૂલ ગણિત એટલું જ છે કે નીચે ખોદતા જ્યાંથી માટીમાં ભીનાશ અનુભવાય ત્યાંથી એ માટી મિશ્ર-સચિત્ત ગણી લેવી. જ્યાં સુધી એ સુકી અનુભવાય ત્યાં સુધી એ અચિત્ત તરીકે જાણી શકાય.
હા ! એકજ જમીન ૫૨ વારંવાર માત્રુ-પાણી પરઠવાય તો તો એ ચાર આંગળીથી પણ નીચે જવાનું જ અને તેથી ત્યાં પૃથ્વીની પણ વિરાધના થવાની જ.
(૧૧૫)એટલે જ વિશુદ્ધસંયમ પાળવું સરળ નથી. આવી તો નાની-મોટી વિરાધનાઓ
વીર વીર વીર વીર વીર અષ્ટપ્રવચન માતા ૦ (૧૮૩) વીર વીર વીર વીર વીર
cil
| SR No. | 005775 |
| Book Title | Asht Pravachan Mata |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Gunhansvijay |
| Publisher | Kamal Prakashan Trust |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 328 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |