Page Text
________________
દેહ તણી સુખશીલતાથી, ભટક્યો સંસાર અનંતો, દરશત્રુ માની દેહને, દુઃખ બહુ જે દેતા, ધન. ૪૭
નામ આપી દેવા જોઈએ. શું કરવું ? એ તો સંયમીઓ જાતે જ નક્કી કરે.
સાર એટલો જ કે (૧) અજવાળામાં (૨) ઉપયોગપૂર્વક (૩) વસ્તુના તમામ ભાગોને બરાબર જોવા. આ બધી પ્રતિલેખનની વિધિ છે. એમાં જે કંઈપણ ઓછાશ થાય બધુ દુષ્પ્રતિલેખન ગણાય.
તથા (૧) વસ્તુના બધા ભાગોને ઓઘો અડે એ રીતે (૨) ઓઘો ધીમેથી જ અડે પણ ઘસારો લાગે એ રીતે નહિ...આમ, જે પ્રમાર્જન કરાય એ વિધિપ્રમાર્જન છે. એ સિવાય બધું જ અવિધિપ્રમાર્જન ગણાય.
(આ સામાન્યથી જાણવું. બાકી તો તે તે વસ્તુ પ્રમાણે તે તે વિધિ જુદી જુદી પણ થાય.) દુષ્પ્રતિલેખન+સુપ્રમાર્જન : ઉપરછલ્લો દષ્ટિપાત કરી વિધિપૂર્વક પુંજે ત્યારે આ દોષ લાગે. ધ્યાનથી ન જુએ અથવા અંધારામાં કે આછા પ્રકાશમાં જુએ તો કાચું પાણી, નિગોદ, સચિત્ત માટી, વનસ્પતિના અંકુરા વગેરે ન દેખાય અને પછી બરાબર ઓઘો કે દંડાસન ફે૨વે તો એ બધા જ જીવોની વિરાધના થવાની જ.
ર
એટલે દષ્ટિપ્રતિલેખન જો બરાબર ન કરવામાં આવે તો ઘણા દોષો લાગે.
ચોમાસામાં કેટલાય સંયમીઓના દાંડા-વસ્ત્રો-ઝોળી-પલ્લા ઉપર નિગોદ થતી હોય છે. એ પરખવી ખૂબજ મુશ્કેલ છે. કાળા રંગના આછા આછા છાંટા કપડા પર લાગેલા હોય છે. શરીરનો મેલ, દાળ-શાકનો ડાઘ અને વાતાવરણનો ભેજ એ ભેગા મળે એટલે નિગોદ ઉત્પન્ન થાય.
હવે જેઓને આ નિગોદની ઓળખાણ નથી તેઓ તો વસ્ત્રાદિને ધ્યાનથી જુએ તોય એ નિગોદને ઓળખી જ શકતા ન હોવાથી એમને તો એની વિરાધના થયા જ કરવાની.
પણ કેટલાક સંયમી એવા છે કે આવી નિગોદને ઓળખે છે, જાણે છે છતાં એમનો પ્રતિલેખનમાં ઉપયોગ જ ન હોવાથી પાંચ - દસ દિવસ થાય તોય એમને પોતાની ઉપધિની નિગોદ ન દેખાય અને એટલે ઉપધિનો વપરાશ ચાલુ રાખે, નિગોદની વિરાધના થયા કરે.
જ્યારે કોઈ બીજો સાધુ એને ઉપધિમાં નિગોદ દેખાડે ત્યારે એને ભાન આવે અને પછી એ વસ્ત્રોને છોડી બીજા વસ્ત્રો વાપરે.
પણ દુતિલેખનના કારણે ત્યાં સુધીમાં તો પાંચ-છ દિનની વિરાધના થઈ જ ગઈ ને? ૨ સુપ્રતિલેખન-દુષ્પ્રમાર્જન ઃ બધું બરાબર ધ્યાનથી જુએ પણ પ્રમાર્જન કરવામાં અવિધિ કરે ત્યારે આ ભાંગો લાગે. આમાં ગમે એટલું ધ્યાનથી જોવા છતાંય જે ઝીણાં જંતુઓ ન દેખાયા હોય એ બધાની વિરાધના થાય, કેમકે પ્રમાર્જન વિધિસર કર્યું નથી.
ર
વીર વીર વીર વીર વીર અષ્ટપ્રવચન માતા ૭ (૧૫૫) વીર વીર વીર વી વીર ર
| SR No. | 005775 |
| Book Title | Asht Pravachan Mata |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Gunhansvijay |
| Publisher | Kamal Prakashan Trust |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 328 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |