Page Text
________________
યશકીર્તિની લાલચથી કે ગુર્વાદિકના ભયથી, છેદાદિક પ્રાયશ્ચિત્તભયથી, દોષોને ન ગોપવતા. ધન. ૩૦
મહારાજ સાહેબનો આંબિલનો ખોરાક એકદમ માપસર અને કાયમી હતો. ૧૨ રોટલી અને એક મોટો ટોક્સો ભરીને દાળ ! બસ, આમાં કદિ કોઈ ફેરફાર નહિ. ન ઢોકળા આવે કે ન ચણા આવે. ન ખાખરા આવે કે ન દાળબાટી આવે.
“માત્ર શરીર ટકાવવા જ ખાવાનું છે.” આવું જેના રોમેરોમમાં વણાઈ ગયેલું હોય તે મહાત્માઓ જ આ દોષને ત્યાગી શકશે.
નિષ્કારણ : પૂર્વે બતાવેલા છમાંથી કોઈપણ કારણ ન હોય છતાં ય વાપરે તો એ નિષ્કારણ દોષ લાગે.
રોજ એકાસણા કરનારાઓને ખબર પડે કે “સવારે ૫૦૦ માણસનું મજેદાર રસોડું છે.” તો એનો આસ્વાદ માણવા બેસણું કરી દે,બપોરે ગોચરી વધી જવાથી “સાંજે ન વાપરવું” એમ નક્કી કર્યું હોવા છતાં સ્વાદિષ્ટ ફરસાણ જોઈને પેટમાં જગ્યા ખાલી કરી દે... આ બધા નિષ્કારણ ભોજનના પ્રકારો છે.
૪૨ દોષો કરતાં ય આ પાંચ માંડલીદોષો વધુ ભયંકર છે. ૪૨ દોષથી રહિત સંપૂર્ણ નિર્દોષ ગોચરી પણ જો આ પાંચ દોષોપૂર્વક વાપરે તો એ સંયમી ઘણું નુકશાન પામે છે.
(૯૦)શાસ્ત્રકારોએ માટે જ વાપરતી વખતે આત્માને શિખામણ આપવાની સલાહ સંયમીને આપી છે કે “વાપરતા પહેલા તુ તારા આતમને સમજાવજે કે હે આત્મન્ ! ૪૨ દોષ વિનાની સંપૂર્ણ નિર્દોષ ગોચરી મેળવવી જ પહેલા તો અતિ-અતિ દુષ્કર છે છતાં તું એમાં તો પાર પામી ગયો. પણ હવે આ પાંચ દોષોમાં ક્યાંય ફસાઈ ન જાય એની ખાસ કાળજી કરજે.’
(૯૧)૪૨ દોષ અંગે એક અતિમહત્ત્વની વાત એ કે શાસ્ત્રકાર ભગવંતોએ એમ ફરમાવ્યું છે કે ઉત્સર્ગ માર્ગે તો ૪૨ દોષ વિનાની જ ગોચરી વાપરવાની છે. જો ભુલથી પણ ૪૨માંથી કોઈપણ એકાદ દોષવાળી ગોચરી વહોરાઈ જાય અને પાછળથી એ દોષની ખબર પડે, તો નાનામાં નાના દોષવાળી વસ્તુ પણ પરઠવી જ દેવી. એટલું જ નહિ, એ નાનામાં નાના ૨ દોષવાળી વસ્તુ બીજી જે કોઈપણ વસ્તુને અડી હોય તે બધી વસ્તુઓ પણ પરઠવી જ દેવી.
દા.ત. સાધુને આંબિલમાં ચણા વહોરાવવા માટે શ્રાવિકાએ દૂકાનેથી ખરીદીને ઘરે રાખ્યા હોય અને એ ચણા વહોર્યા બાદ ગમે તે રીતે સાધુને ખબર પડે કે આ ચણા ક્રીત ર દોષવાળા છે. તો એ ચણા તો પરઠવી જ દે. પણ એ ચણા પાત્રામાં જે ખાખરા, મમરા, મીઠાઈ વગેરે વસ્તુને અડ્યા હોય એ બધું પરઠવી દેવું. એમાંથી એક કણ પણ ન વાપરવો. આવું દરેકે દરેક નાના મોટા તમામ દોષોમાં સમજી લેવું.
વીર વીર વીર વીર વીર અષ્ટપ્રવચન માતા ૯૦ (૧૩૮) વીર વીર વીર વીર વીર
| SR No. | 005775 |
| Book Title | Asht Pravachan Mata |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Gunhansvijay |
| Publisher | Kamal Prakashan Trust |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 328 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |